اداره کل حقوقی قوه قضاییه
اداره کل حقوقی قوه قضاییه

حکم جعل در فتوکپی سند رسمی و عادی مصدق و غیرمصدق در آینه نظریات مشورتی اداره حقوقی

توضیح: در ین که آیا جعل در فتوکپی اسناد عادی یا رسمی، جعل جزایی محسوب و قابل مجازات می باشد یا خیر، میان قضات اتفاق نظر وجود ندارد.

اکثریت قضات عمل را فاقد وصف جزایی دانسته و قابل مجازات نمی دانند اما اقلیتی از آنان عمل جرم و درخور مجازات می دانند.

در پست حاضر نظریات مشورتی اداره حقوقی قوه قضاییه در «جعل در فتوکپی سند عادی و رسمی مصدق و غیرمصدق» ، نشست قضایی در مورد موضوع در پست «حکم جعل در فتوکپی سند عادی و رسمی در آینه نشست قضایی قضات استان مرکزی » و احکام دادگاه های بدوی و تجدیدنظر استان تهران در همین خصوص در پست «حکم جعل در فتوکپی سند عادی و رسمی در آینه آراء قضایی دادگاه های تهران» در قضاوت آنلاین منتشر کردید که می توانید مطالعه نموده تا به یک جمع بندی قضایی برسید.

نظریات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه پیرامون جعل فتوکپی اسناد رسمی و عادی تصدیق شده و تصدیق نشده

⇐ نظريه 3480/7 – 1/58/1380 اداره حقوقی قوه قضاییه:
«چون از فتوكپي هاي مجعول در ادارات و بسياري از مراجع استفاده و به آنها استناد شود، مصداق سند است زيرا سند آنست كه براي اثبات دعوي يا دفاع از آن، به آن استناد شود. بنابراين ساختن آن به قصد تقلب، جعل و تزوير مشمول ماده 523 قانون مجازات اسلامی و نتيجتاً جاعل و استفاده كننده از آن حسب مورد به مجازات جعل يا استفاده از سند مجعول محكوم مي شود و كسي كه عالماً و عامداً برابري آن را با اصل تصديق نموده ممكن است معاون در جعل باشد (در صورت وحدت قصد با جاعل ) و يا مشمول ماده 540 ق . م . ا . شود.»

نظريه 5686/7 – 11/8/1378 ا . ح . ق.ق :
«نظر به اينكه فتوكپي سند في نفسه فاقد اعتبار مي باشد و شخصي كه فتوكپي سندي را به دادگاه تقديم نمايد. براساس ماده 146 قانون آيين دادرسي مدني 1318 [ماده 96 قانون آیین دادرسی مدنی 1379) ، بايد اصل سند را براي ارائه در دادگاه و ملاحظه طرف دعوي به دادگاه ارسال نمايد. صرف ارائه فتوكپي مصدق سندي كه اصل آن در اختيار نيست، فاقد وصف كيفري است مگر آنكه تهيه فتوكپي متقلبانه و با سوء‌نيت ارتكاب جعل انجام شده باشد لكن چنانچه فتوكپي اسناد اعم از عادي يا رسمي تصديق شده باشد، جعل در آنها و نيز استفاده از آن جرم و مرتكب قابل تعقيب كيفري است.»

نظريه 2073/7 – 5/4/1378 ا . ح . ق. ق.: 
«با توجه به ماده 523 ق . م . ا . و تعريف قانوني جعل، جعل فتوكپي غيرمصدق اسناد عادي و رسمي و استفاده از آن چون امكان اضرار به غير را ندارد ، جعل جزايي محسوب نمي شود ، لكن چنانچه فتوكپي اسناد اعم از عادي يا رسمي تصديق شده باشد، جعل در آنها و نيز استفاده از آن جرم و مرتكب آن قابل تعقيب كيفري است.»

نظريه 6086/7 – 3/11/1374 ا . ح . ق. ق.:
«اگر اصل سند وجود نداشته باشد يا از بين رفته باشد و متهم فتوكپي غيرمصدق را مورد جعل قرار داده باشد به لحاظ اينكه سند اعتبار قانوني ندارد و امكان اضرار به غير وسيله آن نيست و عمل ارتكابي كار بي معني و عبثي است، عنوان جعل و استفاده از سند مجعول در عمل ارتكابي شخص مصداق پيدا نمي نمايد.»

نظريه 1006/7 – 6/3/1375 ا . ح . ق . ق. :
«اگر كسي با اخذ فتوكپي يا عكس از سندي، مشخصات خود را در آن درج نمايد و از آن استفاده كند، مرتكب بزه جعل نشده زيرا فتوكپي في نفسه فاقد اعتبار است مگر اينكه مطابقت آن با اصل از طرف مرجع صلاحيتدار گواهي شده باشد، در اين حال جرم جعل و استفاده از سند مجعول هر دو متحقق خواهد بود . ضمناً چنانچه سند مذكور در امر ازدواج موثر واقع شده باشد ممكن است مساله به شرط وجود جهات لازم از نظر فريب در ازدواج قابل بررسي باشد.»

نظريه 3217/7 – 4/6/1372 ا . ح . ق . ق.:
«چنانچه فتوكپي اسناد اعم از عادي و رسمي تصديق شده باشد، جعل در آنها و نيز استفاده از آن جرم محسوب مي شود.»

نظريه 4902/7 – 12/9/1368 ا . ح . ق . ق.:
«جعل فتوكپي اسناد، اعم از رسمي و عادي در صورتي كه مصدق نشده باشد، جرم نيست.»

4.5/5 = (37 امتیاز)

لینک کوتاه مطلب: https://www.ghazavatonline.com/?p=12193


منبع: قضاوت آنلاین؛ پایگاه آموزش حقوق در قالب متن، صوت ، ویدیو، نرم افزار و خدمات مشاوره و وکالت


آموزش دریافت کد بورسی رایگان از کارگزاری آگاه در سراسر ایران

در باره علیرضا مرادی

وکیل دادگستری
قاضی اسبق دادگستری، وکیل پایه یک کانون وکلا و عضو تحریریه قضاوت‌آنلاین
بنا دارم به مصداق جمله معروف «ارزش دانش هر شخص به شمار خوانندگان آن است» تجربیات حقوقی و قضایی حاصل از 28 سال سابقه قضاوت، وکالت و مشاوره حقوقی در «موضوعات و دعاوی مدنی، تجاری، خانوادگی، حِسبی، ثبتی، ملکی، کارگری و کارفرمایی، صنفی، تعزیرات حکومتی و جزایی» را با بازدیدکنندگان به اشتراک گذارم.
دیگر نوشته‌های من | وب سایت شخصی
مشاوره حقوقی رایگان در انجمن
مشاوره حقوقی در وب سایت

32 دیدگاهها

  1. Avatar photo

    سلام و عرض ارادت می خواستم بدانم که استفاده از پرینت سیاه و سفید کارت خبرنگاری(البته کپی آن)بدون داشتن مهر و امضا و هولوگرام،جرم محسوب می شود؟ممنونم

    • وکیل دادگستری

      با درود
      نظر به این که در سئوال مشخص نیست که عکس روی کارت و نیز مندرجات هویتی صاحب کارت متعلق به چه شخصی بوده، آیا بعد از کپی تغییری در آن صورت گرفته یا خیر و در نهایت این که از کپی نزد چه شخص یا مرجعی شده استفاده شده و نتیجه این استفاده چه بوده است؛ نمی توان اعلام نظر دقیقی نمود.

  2. Avatar photo

    با سلام. بعضی وقتا افرادی به کافینت ها یا دفاتر خدماتی مراجعه میکنن و برگه ها و فرم های خالی که انتهاشون مهرو امضا هست رو پرینت رنگی میزنن. در همچین موردایی جرمی متوجه کارمند کافینت هست؟

    • وکیل دادگستری

      با درود
      اگر تهیه اسناد موضوع سئوال برای ارتکاب جرم جعل سند مبنی بر درج نوشته هایی در بالای مهر و امضاء و انتساب آن به صاحبان آنها باشد، ممکن است عمل انجام شده تحت شرایطی با عنوان «شروع به جرم جعل» قابل تعقیب باشد.

  3. Avatar photo

    باسلام.
    می خواستم بدونم جعل کپی کارت پایان خدمت (به این صورت که کارت برای شخص دیگریست و کپی آن را با دستکاری عکس و مشخصات فرد جعل کننده ، جعل کرده است و از آن برای استخدام در یک آژانس مسافربری استفاده کرده باشد) جرم محسوب می شود؟ مجازات آن چیست؟

    • وکیل دادگستری

      با درود
      در ارتباط با جعل در فتوکپی سند عادی و یا رسمی و نیز استفاده از آن، رویه قضایی یکسان نیست ولی اکثریت قضات عقیده دارند که جعل در فتوکپی و استفاده از آن ها جرم و قابل مجازات نیست.
      از آنجایی که جاعل موضوع سئوال شما، از فتوکپی مجعول در استخدام استفاده نموده است، چنانچه در اثر این استفاده، مالی تحصیل نموده باشد، ممکن است تنها همین عمل وی با جمع سایر شرایط منطبق با جرم تحصیل مال از طریق نامشروع و یا کلاهبرداری باشد. مواد یک و دو این قانون را مطالعه کنید.

  4. Avatar photo

    با سلام
    بنده برای شرکتی کار می کردم که بنا به دلایلی از من خواسته شده مدت کارکرد و میزان مطالبه خودم رو بصورت تایپی برای آنها ایمیل کنم.
    بنده این فایل را تهیه کردن و از کپی امضایی که داشتن در سیستم، به زیر آن استفاده کردم و حال که کارمان به شکایت کشیده و بنده اسناد دیگری خلاف آنچه که دارم رو شبیه مدت زمان کار بیشتر و .. رو در اختیار دارم.
    آیا شخص در دادگاه یا هیئت تشخیص میتونه به اون کپی که ایمیل شده استناد بکنه و حتی اون رو ثابت بکنه؟
    بنده می خوام ادعای جعل سند کنم، چون اصل نامه ای وجود خارجی نداره و نمی دونم ایملی که براشون فرستادم هنوز تو inbox ایمیلشون باشه یا حذف شده باشه.
    با تشکر از پاسختون

    • وکیل دادگستری

      با درود
      صرف نظر از عدم تعیین مرجع متقاضی کارکرد و مطالبات شما در سئوال؛ از آنجایی که شما بر خلاف رضایت صاحب امضاء در شرکت، در ایمیل ارسالی امضاء وی را برای تأیید میزان غیرواقعی کارکرد و مطالبات خود از شرکت درج نمودید و برای مرجع متقاضی ارسال کردید، مرتکب جرایم جعل سند الکترونیکی گواهی کارکرد و مطالبات و استفاده از آن شدید و وجود اسنادی که خلاف محتوای این سند را ثابت کند هم مؤید این امر است.
      توجه داشته باشید که کارشناسان متخصص آتی با استفاده از دستوراتی مانند Pingکردن یک آدرس ایمیل برای اعتبار سنجی آن و نیز با توجه به وجود اطلاعاتی که در هدر هر ایمیل وجود دارد، می توانند اصالت ایمیل را بررسی و اعلام نظر کنند. همچنین آنان می توانند ایمیل های محذوف را بازیابی کنند.
      تا جایی که اطلاع دارم، می توان با پرداخت وجوهی به مالک سرور ارائه کننده خدمات پست الکترونیکی، هر ایمیلی را درخواست کرد.
      پیشنهاد می شود به طریق مقتضی با مسئولین شرکت توافق کنید.

  5. Avatar photo

    مممنون از پاسختون
    اما مثل اینکه سوال بنده رو بد متوجه شدید
    بنده امضای خودم رو کپی کردم و امضای کسی رو جعل نکردم بلکه یه جورایی بعنوان تایید اینکه این مقدار طلبکارم در صورتی که مطالباتم بیشتر بوده و می خواستم بدونم میتونن به اون مدرک که توسط ایمیل ارسال شده استناد کنند و هیأت حل اختلاف هم قبول کنه؟ هر چند اون ایمیل پاک شده باشه یا نشده باشه توسز نرم افزار اوت لوک می توان اسنادی مانند pdf یا word رو ویرایش و ذخیره کرد؟

    • وکیل دادگستری

      با سپاس از قدرشناسی شما
      اگر سئوال خود را به نحوی که در ذهن داشتید، بیان ننمودید، نقص آن به شما بر می گردد نه ما، چرا که در سئوال اولیه شما، از عبارت «.. بنده این فایل را تهیه … از کپی امضایی که داشتن در سیستم، به زیر آن استفاده کردم …» چیزی جز جعل امضاء استنباط نمی شود؟!!
      علیرغم آن، با توجه به اصلاح صورت گرفته در توضیحات اخیر شما، آنچه که امضاء و طی ایمیل ارسال نمودید، مؤید اقرار کتبی شما نسبت به محتوای ایمیل است که برابر ماده 1280 قانون مدنی اقرار کتبی در حکم اقرار شفاهی است.
      مع‌الوصف، مطابق مواد 1257 و 1278 قانون مزبور، اقرار صورت گرفته به ضرر شما قابل استناد است مگر این که بتوانید با توجه به مواد 1276 و 1277 این قانون کذب بودن اقرار یا مبتنی بر اشتباه بودن یا غلط بودن آن یا داشتن عذر موجه برای آن را نزد مرجعی که به آن استناد می شود ثابت کنید تا اقرار بی اثر شود.

  6. Avatar photo

    سپاس از شما که برای پاسخ بنده وقت گذاشتید و امیدوارم نحوه سوال بنده جوری نبوده باشد که اوقات شما را مکدر کرده باشد

    • وکیل دادگستری

      ضمن تشکر مجدد از روحیه سپاسگزاری شما
      ما برای هر یک از بازدیدکنندگان قضات آنلاین احترام ویژه قایل هستیم و به همین جهت مشکلات حقوقی آنان را با دقت نظر و در حد بضاعت علمی و تجربی پاسخگو خواهیم بود.
      ضمناً به هیچ وجه رنجش خاطری صورت نگرفت، توضیح اولیه در پاسخ قبل صرفاً برای بیان علت امر و تأکید بر این است که متقاضیان مشاوره سئوالات خود را با دقت نظر طرح کنند تا بتوانند پاسخ صحیح‌تری دریافت کنند.

  7. Avatar photo

    با سلام و تشکر فراوان از وقتی که میگذارید
    کارفرمایم کپی قرارداد کار را به اینجانب داد و بعد به مشکل برخوردیم و اینجانب بر اساس کپی فوق شکایت حق و حقوقم را کردم و کارفرما مجبور به دادن حق و حقوقم شد.
    الان کارفرما با دادن یک برگه اصلی از قرارداد که با کپی آن فرق دارد، البته نه در مبالغ بلکه در مشخصات که در قرارداد اصلی جای آن خالی است، ادعای جعل علیه اینجانب در مرجع قضایی نموده است.
    من چطور ثابت کنم که کپی را خودش داده و اگر نتوانم چه حکمی در انتظارم است؟

    • وکیل دادگستری

      با درود
      صرف نظر از این که، واژه «مشخصات» در سئوال مبهم بوده و معین نیست شامل چه مواردی است و همچنین معلوم نیست که مشخصات درج شده دستنویس است یا تایپی، پاسخ سئوال شما به شرح  زیر است:
      اول- احتمالاً در ابتدا کپی از سند تهیه، سپس مشخصات فوق در آن درج و آنگاه تصویری از آن تهیه و به شما تحویل شد که به این ترتیب، جعل در کپی سند غیرمصدق صورت گرفت و نه اصل سند که، برابر نظر اکثریت قضات، چنین عملی جعل محسوب نشده و قابل تعقیب نیست. برای اطلاعات بیشتر نظریات بیان شده در « پست حاضر» را مطالعه نمایید.
      دوم- در جرم جعل و استفاده از سند مجعول، اثبات ارتکاب هریک بر عهده شاکی است و تنها در این صورت است که متهم باید ثابت کند که مرتکب جرم نشده است.
      سوم- شما می توانید به شهادت شهودی که در هنگام تحویل کپی قرارداد از سوی کارفرما به شما حضور داشتند، استناد کنید.
      چهارم- کارشناسی خط از جمله دلایل مهمی است که به کمک آن می توان ثابت کرد که قسمت مجعول توسط چه شخصی نگارش یافته است.
      پنجم-مجازات جرایم جعل و استفاده از سند مجعول بر حسب نوع سند که عادی یا رسمی باشد، متفاوت است

  8. Avatar photo

    با سلام
    بنده یه سند و گواهی پایان کار از یکی از مدیران یک شرکت که مدت کارکرد بنده رو تایید می کند گرفته و بر اساس اون در اداره کار رأی گرفته ام.
    آیا در زمان اعتراض، همون شخص که این گواهی را به من داده می تونه اون سند رو منتفی بدونه و یا بخشیش رو تایید کنه؟
    و بگه من فقط از یه قسمتشو قبول دارم و بقیش رو آگاهی نداشتم و همینطوری فقط جهت معرفی نامه به شرکت های دیگه به ایشون دادم و کارکردش مورد تایید نیست؟

    • وکیل دادگستری

      درود
      اصل بر صحت صدور سند صادره است مگر با دلایل محکمه پسند بتواند خلاف آن و صحت ادعای خود را ثابت کند.

  9. Avatar photo

    با سلام یکنفر از من شکایت جعل یک نوشته را کرده که اصل ان را مفقودزکردم و فتوکپی ان را دارم ایا میتونه من را به جعل محکوم کنه نوشته مربوط به چهارده سال پیش بود و اکنون ندارم در یک پرونده من به ان استناد کردم و او محکوم شد البته به شش دلیل محکوم شد واین نوشته یک دلیلش بود میتونه منرا محکوم کنه خواهشا جواب بدید ممنون

  10. Avatar photo

    با سلام
    در شرکتی کار می‌کردم، تقاضای نامه اشتغال به کار کردم که یک نامه با متن تایپی و امضای کپی در سربرگ شرکت به من دادند.
    با شرکت به مشکل خوردم از من به خاطر جعل شکایت کردن که نامه جعلی بوده، میتونن منو محکوم کنن؟
    در ضمن بانک استعلام گرفته، جواب استعلام رو ندادن ولی 6 ماه بعد از اینکه توسط بانک مطلع شده بودن شکایت کردن.

  11. Avatar photo

    سلام
    من در خانه ای ساکن هستم که سند اون به نام خودم نیست و سند دست نویس قدیمی هستش مربوط به سال 70 و خریدار پدرم.
    اصل سند دست نویس گم شده ولی کپی اون موجوده.
    توی کپی مهر شورای اسلامی روستا سال 70 و امضاها به وضوح پیداس.
    آیا همسرم می تونن صرف این که فقط کپی وجود داره و اصل نیست، زمین که فاقد سند ثبتی می‌باشد و منزلی که اونجا وجود داره را برای مهریه توقیف کنن؟
    آیا میشه همین کپی رو تو دادگاه ارائه کرد و تو دادگاه ثابت کرد که در مالکیت من نیست و توقیف نشه؟

    • وکیل دادگستری

      با سلام
      در سئوال شما مشخص نیست که آیا پدر شما در قید حیات می باشد یا خیر، بنابراین پاسخ در دو فرض بیان می شود:
      در فرضی که پدر شما در قید حیات باشد، چون پرداخت دین از مال غیر جز به رضایت وی ممکن نیست، مسلماً پاسخ سئوال شما مثبت خواهدبود.
      در صورتی که پدر شما در قید حیات نباشد و شما خانه را به عنوان ماترک وی در تصرف دارید، پاسخ سئوال شما منفی است، زیرا اولاً- برای توقیف مال نیاز نیست تا ملک دارای سند رسمی باشد.
      ثانیاً- مفقود شدن اصل سند و یا عدم ثبت رسمی ملک در دفتر املاک و فقدان سند مالکیت رسمی مانع از توقیف ملکی که مالک آن مشخص است، نخواهدبود. بنابراین همسر شما می تواند با اثبات مالکیت مورث شما نسبت به خانه از هر طریق ممکن از جمله شهود، به میزان سهم الارث شما آن را توقیف کند.
      لطفاً سئوالات بعدی خود را در انجمن حقوق قضاوت آنلاین مطرح نمایید تا امکان پاسخگویی کامل تر باشد.

  12. Avatar photo

    با سلام
    ما یک مستاجری داریم که تاکسی تلفنی داره و با همسایه ی بغلیش که پسرعموی من باشه، درگیر شد و پسر عموی من به او فحش داد و او شکایت کرد و او هم به علت فحش و اینکه پسرعموم اجازه نداد او از پارکینگ آژانس استفاده کند، شکایت کرد و متاسفانه پسرعموم اعتنایی به ابلاغ ها نکرد و قاضی حکم به یکسال حبس تعزیری داد.
    ما رفتیم در پرونده اجاره نامه رو دیدیم که یک برگ کپی بود و دادگاه به آن اجاره نامه استناد کرد و ما از آن برگ کپی اجاره نامه به جرم جعل شکایت کردیم و رفت پیش کارشناس و از عموم و بقیه ی عموهام که در پارکینگ آژانس شریک بودند نمونه امضا گرفت و طرف مقابل هم علیرغم ابلاغ اصلا به دفتر کارشناس مراجعه نکرد نظریه ی کارشناسی اصالت امضا ها نسبت به عموهام را رد کرد و گفت امضای این ها نیست و طرف مقابل هم اصلا اصل سند را نیاورد..
    حال سرنوشت این پرونده چی میشه و طرف مقابل چه مجازاتی در انتظارشه؟

    • وکیل دادگستری

      در سئوال شما مشخص نیست که تقدیم اجاره نامه چه ارتباطی به شکایت کیفری طرح شده علیه پسر عمومی شما و محکومیت وی داشته و نیز علت استناد دادگاه به آن از چه جهتی صورت گرفته است.
      در هر حال اگر مستند صدور حکم دادگاه اجاره نامه ای باشد که جعلیت آن به موجب حکم قطعی به اثبات برسد، بر حسب مورد از جهات تجدیدنظرخواهی و اعاده دادرسی عادی است.
      مجازات جرم جعل و استفاده از آن بسته به این که اجاره نامه عادی بوده یا رسمی متفاوت خواهد بود.
      لطفاً سئوالات بعدی خود را در انجمن حقوق قضاوت آنلاین مطرح نمایید تا امکان پاسخگویی کامل تر باشد.