سال گذشته که نخستین سال فعالیت سایت بود، مطالبی با عنوان «ضرورت وضع قانون حاکم بر پهبادها» در قضاوت آنلاین منتشر کردیم و نتیجه‌گیری نمودیم که وقت آن است تا مرجع قانونگزار ما به فکر وضع قانون خاصی در خصوص پهبادها باشد تا ناگزیر نباشیم پس از بروز مشکلات حقوقی در جامعه و متعاقب مواجهه شدن با مسائل خاص حقوقی ناشی از پهبادها، با تمسک به قوانین سنتی موجود سعی در یافتن حکم موارد پیش گفته برآییم، بلکه در این زمان باید خلاءهای قانونی آن را شناسایی و قانون متناسب با آن را وضع نماییم. چه خوب خواهد بود که در این زمینه پیشگام سایر کشورها باشیم!
حدود سه هفته پیش، پهپادی وارد حریم پرواز ممنوع میدان انقلاب تهران شد که پدافند هوایی مستقر در دانشگاه تهران، با شلیک توپ‌های ضدهوایی اقدام به شلیک‌های مکرر به سوی آن کرد که نهایتا از منطقه ممنوع دور شد. چند هفته پیش‌تر از آن نیز به یک پهباد دیگر در همین حوالی شلیک شد که بعداً اعلام شد، پهباد فیلمبرداری یک گروه مستند ساز بود که بدون مجوز وارد منطقه اصلی پرواز ممنوع شده بود. به گفته فرمانداری تهران بعضی مناطق پایتخت مانند محل استقرار رهبری و ریاست جمهوری محدوده‌های پرواز ممنوع وجود دارد که پهپادها فقط با اطلاع قبلی و گرفتن مجوز می‌توانند در این محدوده‌ها پرواز کنند.
به نقل از آقای حامد سعیدی- دبیر کارگروه پهپادهای غیرنظامی، گفته شد که قریب به 25 فقره پرونده در دادسرای اوین در ارتباط با پهپادها تشکیل شده است در حالی که حسب ظاهر جرم امنیتی صورت نگرفته است که از علل آن فقدان قانون ناظر بر پهپادها عنوان شد.
باید پذیرقت که استفاده از پهپادهای شخصی در ایران در حال افزایش است و در خبرها هم گفته شد که نیمی از آنها برای مقاصد شغلی و حرفه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند.
مواردی که بدان اشاره شد سبب گردید تا مسئولین کشور به فکر قانونمند نمودن معاملات و استفاده از پهبادها باشند تا به این طریق امکان کنترل و نظارت بر پهبادهای شخصی میسر شود.
آقای اسماعیلی- فرمانده قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیا روز چهارشنبه ۲۰ بهمن (۸ فوریه) به خبرنگاران گفت: “باید این پرنده‌ها رجیستر شوند تا بفهمیم از کجا وارد شد، چه کسی آن را خریده و چه کسی از آنها استفاده می کند. چرا که ممکن است این پرنده‌ها مثلاً تجاری یا با اهداف زیست‌محیطی باشد.”وی همچنن از تشکیل یک کارگروه برای قانونمند کردن واردات، خرید و استفاده از این پرنده‌ها خبر داده است.»
| بیشتر بخوانید: پهباد و ایده های مهار آن |
این پرنده‌های سبک، کوچک و ارزان امکان خوبی برای کارهای گوناگون فراهم می کند. از فیلمبردرای هوایی گرفته تا حمل بار، سمپاشی، آتش نشانی و امداد و نجات اما کاربردهای نامطوب هم دارد. مثل رساندن مواد مخدر و وسایل ممنوع به مجرمان در زندان یا استفاده‌ی گروههایی مثل داعش از این پهبادها که به راحتی از بازار آزاد می خرید. پهبادها می توانند دنبال شما بیایند یا سر راه شما قرار گیرند و برایتان مشکل جدی درست کنند و حتی شاید وارد موتور هواپیما شوند. به همین جهت بسیاری نگرانند که پهبادها حریم خصوصی یا امنیت آنان را تهدید می کند.
تقریبا همه جای دنیا سرعت وضع قوانین و مقررات برای استفاده از پهبادها کندتر از پیشرفت فناوری پهباد است اما تا جایی که به کنترل فیزیکی پهباد مربوط می شود غیر از شلیک گلوله و موشک، راه های ایمن‌تر و بی سر و صداتر و کم هزینه تری هم است مثلاً با استفاده از تفنگ های الکترونیکی می توان بعضی پهبادها را آرام در جای مطلوب نشاند ولی همین روش ها به شرایطی محیط و ویژگی های پهباد هم بستگی دارد. حتی اسرائیل که گفته می شود در این زمینه فناوری بسیار پیشرفته ای دارد، گاهی از موشک و هواپیمای جنکنده برای زدن پهبادهای بیگانه استفاده می کند. در همین پیوند سال سال جاری مطالبی با عنوان «پهباد و ایده های مهار آن» در قضاوت آنلاین منتشر کردیم که مطالعه آن به شما پیشنهاد می شود.
فرمانده پدافند هوایی خاتم‌الانبیا همچنین گفته است: “البته با جنگ الکترونیک هم می‌توان جلوی این موارد را گرفت ولی توجه داشته باشید که ما در مورد فضای تهران صحبت می کنیم که استفاده از تجهیزات جنگ الکترونیک می‌تواند برای برخی پروازهای دیگر در آسمان پایتخت هم مشکل ایجاد کند.”
به نظر راه حلی که مقامات ایرانی در نظر دارند، کنترل عرضه و مصرف آنهاست و البته گاهاً توپ های ضدهوایی!
