بیمه عمر و انواع آن؛ دکتر حسین آل کجباف

افراد می توانند با اندوختن بخشی از سرمایه های خود نزد شرکت های بیمه، شرط کنند تا اگر در مدت مشخصی فوت کردند، سرمایه مناسبی برای افراد تحت پوشش و تکفلشان باقی بماند و اگر هم خودشان زنده بودند، که از این سرمایه اندوخته استفاده کنند.

تعریف

در گذشته دو نوع بیمه برای افراد وجود داشت یکی بیمه عمر به شرط فوت بود که اگر فرد در طول مدت بیمه نامه فوت می کرد، مبلغ مشخصی به وراث او پرداخت می شد و دیگر بیمه عمر به شرط حیات بود که در صورت عدم فوت بیمه گذار در پایان مدت قرارداد، سرمایه اندوخته بیمه نامه به وی داده می شد.

با توجه به مشکلاتی که هریک از این بیمه های داشتند، شرکت های بیمه، با ادغام این دو بیمه ها، بیمه جدیدی را با عنوان بیمه عمر و سرمایه گذاری پایه گذاری کردند که قواعد حقوقی مخصوص به خودش را دارد. بیمه عمر نوعی از بیمه است که علاوه بر پوشش بیمه عمر، سود تضمینی مرکب به همراه سود مشارکت نیز به بیمه گذار اختصاص می دهد و افراد بر اساس نیازهای خود و خانواده، در ابتدا میزان سرمایه لازم برای پوشش خطر فوت را انتخاب می کنند و با توجه به توان مالی خود، مبالغ حق بیمه و نحوه پرداخت آن را برمی گزینند و حق بیمه های پرداختی، پس از کسر حق بیمه لازم برای پوشش فوت و پوشش های اضافی، به اندوخته سرمایه گذاری افراد می افزاید.

مقررات حاکم

مواد 23 تا 27 قانون بیمه مصوب سال ۱۳۱۶ ناظر به بیمه عمر است. طبق ماده ۲۳ از این قانون، در بیمه عمر، مبلغ پرداختی بعد از مرگ یا نقصان عضو باید بطور قطع در موقع عقد بیمه بین طرفین معین شود. بیمه عمر یا بیمه نقصان یا شكستن عضو یک شخص، در صورتی كه آن شخص قبلاً رضایت خود را كتباً نداده باشد، باطل است. اگر بیمه گذار اهلیت قانونی نداشته باشد و بخواهد از این نوع بیمه بهره مند شود، رضایت ولی یا قیم او شرط است.

به موجب ماده ۲۴ قانون بیمه، وجه بیمه عمر كه باید بعد از فوت پرداخته شود، به ورثه قانونی متوفی پرداخته می شود، مگر اینكه در موقع عقد بیمه یا بعد از آن در سند بیمه قید دیگری شده باشد كه در این صورت وجه بیمه متعلق به كسی خواهد بود كه در سند بیمه اسم برده شده است.

در برخی مواقع پیش آمده که افراد انتقال امتیاز بیمه عمر از بیمه گذار به فرد دیگری را با وصیت اشتباه می گیرند؛ اگرچه ممکن است از جهت شکلی تشابهاتی داشته باشد اما، ماهیت اینها با یکدیگر تفاوت دارند و هر یک دارای احکام جدا گانه و ویژه است.

همچنین طبق قانون، بیمه گذار می تواند فرد ذی نفع در سند بیمه عمر خود را تغییر دهد مگر آنكه آن را به دیگری انتقال داده و بیمه نامه را هم به منتقل الیه تسلیم كرده باشد.

انتقال بیمه نامه

انتقال وجه تعیین شده در بیمه عمر به زمان خاصی محدود نشده و بر اساس قانون، بیمه گذار می تواند در تمام مدت اعتبار قرارداد، آن را به دیگری منتقل کند که البته این مساله به امضای انتقال دهنده و بیمه گر نیاز دارد. اثرات قانونی انتقال وجه بیمه عمر از تاریخ فوت بیمه شده شروع می شود ولی اگر بیمه گذار از بابت آن وجهی دریافت كرده یا نسبت به آن با بیمه گر معامله کرده باشد، در كمال اعتبار خواهد بود.

ورشکستگی بیمه گر

طبق ماده ۳۲ از قانون بیمه، در صورت ورشكستگی بیمه گر، بیمه گذاران نسبت به سایر طلبكاران حق تقدم دارند و بین معاملات مختلف بیمه در درجه اول حق تقدم با معاملات بیمه عمر است.

استثنائات بیمه عمر

برخی موارد از شمول تعهدات بیمه گر خارج است که می توان از میان آنها به خودکشی و یا اقدام به آن، صدمات بدنی که بیمه شده عمداً موجب آن می شود، مستی و یا استعمال هرگونه مواد مخدر و یا داروهای محرک بدون تجویز پزشک، ارتکاب بیمه شده به اعمال مجرمانه اعم از مباشرت، مشارکت و یا معاونت در آن، هرگونه دیسک و یا فتق بیمه شده، بیماری یا ابتلاء به جنون بیمه شده مگر آنکه ابتلاء به جنون ناشی از تحقق خطر موضوع این بیمه باشد و فوت بیمه شده به علت حادثه عمدی ازطرف ذینفع اشاره کرد.

منبع: قضاوت آنلاین

تلخیص مصاحبه حمایت با دکتر حسین آل کجباف