قانون مجازات اسلامی تعزیرات و مجازات های بازدارنده (تنقیح شده)

قضاوت آنلاین: در رابطه با عنوان قانون تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده و تغییر شماره‌های مواد آن در زمان حکومت قانون مجازت اسلامی مصوب 1370/5/8 کمیسیون امور قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی و قانون مجازات اسلامي مصوب 1/2/ 1392 كميسيون قضائي و حقوقي مجلس شوراي اسلامي دو نکته را باید در نظر داشت:

اول- در روزنامه رسمی شماره 14943 مورخ 1375/4/4، عنوان مصوبه «قانون ‌”كتاب پنجم قانون مجازات اسلامی (‌تعزيرات و مجازات‌هاي بازدارنده)”» ذکر شد که شامل مواد 1 الی 223 است اما از آنجایی که در ماده 223 این قانون آمده است که «اين قانون به عنوان كتاب پنجم – تعزيرات و مجازات‌های بازدارنده به قانون مجازات اسلامی مصوب آذر ماه 1370 الحاق مي‌گردد و ‌شماره مواد 1 تا 233 آن به 498 تا 730 اصلاح مي‌گردد…» بر این اساس، این قانون در کتاب چاپی شرکت سهامی روزنامه رسمی که در اختیار قضات قرار گرفت، تحت عنوان “کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی (‌تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) مصوب ۱۳۷۵ مجلس شورای اسلامی” و با اصلاح شماره های مواد به کیفیتی که در قضاوت آنلاین ملاحظه خواهید کرد، منتشر شد.

استنادپذیری آن در قوانین و رویه قضایی یکسان نیست. قانونگذار در قوانین موضوعه مانند ماده 55 قانون جرايم رايانه اي مصوب ۵/۳/۱۳۸۸ مجلس شورای اسلامی با عبارت «قانون مجازات اسلامي (بخش تعزيرات)»،در ماده 1 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب 23 اردیبهشت 1399 مجلس شورای اسلامی با عنوان «کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده مصوب ۱۳۷۵/۳/۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی» از آن یاد کرد.

قضات در زمان صدور حکم و یا وکلاء در لوایح تقدیمی به مراجع قضایی، اصولاً با نام های «قانون مجازات اسلامی 1375، قانون تعزیرات مصوب 1375 و یا قانون مجازات اسلامی- تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده مصوب 1375»آن را مورد استناد قرار می دهند.

دوم- بدنبال تصویب قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/2/1 که شامل مواد 1 الی 728 است، مواد قانون تعزیرات و مجازات های بازدارنده 1375 به عنوان ادامه این مواد می باشد. به همین جهت  در برخی کتب از جمله مجموعه قوانین و مقررات جرایم و مجازات‌ها (جلد اول) از معاونت حقوقی ریاست جمهوری (معاونت تدوین، تنقیح و انتشارات قوانین و مقررات)، ویرایش هفتم، تیرماه 1390، در کنار شماره مواد 498 الی 729 قانون فوق، شماره های 729 الی 949 نیز آورده شده است. بدین نحو که هر یک از مواد این قانون دو شماره دارد که شماره اول، شماره تسلسل مواد از قانون مجازات اسلامی 1392 و شماره دیگر، شماره فعلی آن که تغییر یافته براساس ماده 223 همین قانون است اما رویه قضایی به این شیوه استناد گزینی مواد چندان رویکرد چندان نشان نداد و اصولاً به کیفیت پیش گفته عمل می کند.

اصلاحات و الحاقاتی که از ابتدای وضع قانون مجازات اسلامی تعزیرات تاکنون صورت گرفت به شرح زیر می باشد:

قانون اصلاح ماده (570) قانون مجازات اسلامی مصوب 11 دی 1381 مجلس شورای اسلامی منتشره در روزنامه رسمی

قانون اصلاح موادي از قانون مجازات اسلامي مصوب 1375/3/2 مصوب 1387/8/22 مجلس شوراي اسلامي منتشره در روزنامه رسمي شماره 18590 مورخ 1387/10/3

قانون الحاق يك ماده به عنوان ماده (566) مكرر به كتاب پنجم قانون مجازات اسلامي مصوب 1375مصوب 1388/3/26 مجلس شورای اسلامی منتشره در روزنامه رسمی سال 1388

قانون الحاق دو تبصره به ماده (۶۱۷) قانون مجازات اسلامی (کتاب پنجم ـ تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) مصوب 1396/9/22 منتشره در روزنامه رسمی سال هفتادو سه شماره 21214، ویژه نامه شماره 1013، یکشنبه 17 دی 1396

قانون الحاق دو تبصره به ماده (۶۱۷) قانون مجازات اسلامی (کتاب پنجم ـ تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده) منتشره در روزنامه رسمی سال هفتاد و سه شماره 21214، ویژه نامه شماره 1013، یکشنبه 17 دی 1396

اصلاحیه روزنامه رسمی کشور درخصوص قانون الحاق دو تبصره به ماده(۶۱۷) قانون مجازات اسلامی (کتاب پنجم ـ تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده) منتشره در روزنامه رسمی سال هفتاد و سه، شماره 21222، ویژه نامه شماره 1017، سه شنبه 26 دی 1396

قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب 23 اردیبهشت 1399 مجلس شورای اسلامی»  منتشره در روزنامه رسمی، سال هفتاد و شش، شماره 21916، ویژه نامه شماره 1286، دوشنبه 26 خرداد 1399 به عمل آمد.

تمامی اصلاحات و الحاقات فوق با تعیین مواد ناسخ و منسوخ در متن حاضر اعمال گردید و مواد سابق نیز برای امور تحقیق و پژوهش به صورت زیرنویس آورده شد. چنانچه در آینده نیز موادی از قانون دستخوش اصلاح و تغییر شود، در قانون اعمال خواهد شد.

فصل اول – در جرایم ضد امنیت داخلی و خارجی کشور

ماده ۴۹۸ – هر کس با هر مرامی، دسته، جمعیت یا شعبه جمعیتی بیش از دو نفر در داخل یا خارج از کشور تحت هر اسم یا عنوانی تشکیل دهد یا ‌اداره نماید که هدف آن بر هم زدن امنیت کشور باشد و محارب شناخته نشود به حبس از دو تا ده سال محکوم می‌شود.

ماده ۴۹۹ – هر کس در یکی از دسته‌ها یا جمعیت‌ها یا شعب جمعیتهای مذکور در ماده (۴۹۸) عضویت یابد به سه ماه تا پنج سال حبس محکوم می‌گردد ‌مگر اینکه ثابت شود از اهداف آن بی‌اطلاع بوده است.

ماده ۵۰۰ – هر کس علیه نظام جمهوری اسلامی ایران یا به نفع گروهها و سازمانهای مخالف نظام به هر نحو فعالیت تبلیغی نماید به حبس از سه ماه تا ‌یکسال محکوم خواهد شد.

ماده ۵۰۱ – هر کس نقشه‌ها یا اسرار یا اسناد و تصمیمات راجع به سیاست داخلی یا خارجی کشور را عالما و عامدا در اختیار افرادی که صلاحیت ‌دسترسی به آنها را ندارند قرار دهد یا از مفاد آن مطلع کند به نحوی که متضمن نوعی جاسوسی باشد، نظر به کیفیات و مراتب جرم به یک تا ده سال‌حبس محکوم می‌شود.

ماده ۵۰۲ – هر کس به نفع یک دولت بیگانه و به ضرر دولت بیگانه دیگر در قلمرو ایران مرتکب یکی از جرایم جاسوسی شود بنحوی که به امنیت ‌ملی صدمه وارد نماید به یک تا پنج سال حبس محکوم خواهد شد.

ماده ۵۰۳ – هر کس به قصد سرقت یا نقشه‌برداری یا کسب اطلاع از اسرار سیاسی یا نظامی یا امنیتی به مواضع مربوطه داخل شود و همچنین ‌اشخاصی که بدون اجازه مأمورین یا مقامات ذیصلاح در حال نقشه‌برداری یا گرفتن فیلم یا عکسبرداری از استحکامات نظامی یا اماکن ممنوعه دستگیر‌شوند به شش ماه تا سه سال حبس محکوم می‌شوند.

ماده ۵۰۴ – هر کس نیروهای رزمنده یا اشخاصی را که به نحوی در خدمت نیروهای مسلح هستند تحریک موثر به عصیان، فرار، تسلیم یا عدم اجرای ‌وظایف نظامی کند در صورتی که قصد براندازی حکومت یا شکست نیروهای خودی در مقابل دشمن را داشته باشد محارب محسوب می‌شود والا ‌چنانچه اقدامات وی موثر واقع شود به حبس از دو تا ده سال و در غیر این صورت به شش ماه تا سه سال حبس محکوم می‌شود.

ماده ۵۰۵ – هر کس با هدف بر هم زدن امنیت کشور به هر وسیله اطلاعات طبقه‌بندی شده را با پوشش مسوولین نظام یا مأمورین دولت یا به نحو دیگر ‌جمع‌آوری کند چنانچه بخواهد آن را در اختیار دیگران قرار دهد و موفق به انجام آن شود به حبس از دو تا ده سال و در غیر این صورت به حبس از یک‌تا پنج سال محکوم می‌شود.

ماده ۵۰۶ – چنانچه مأمورین دولتی که مسوول امور حفاظتی و اطلاعاتی طبقه‌بندی شده میباشند و به آنها آموزش لازم داده شده است در اثر ‌بی‌مبالاتی و عدم رعایت اصول حفاظتی توسط دشمنان تخلیه اطلاعاتی شوند به یک تا شش ماه حبس محکوم می‌شوند.

ماده ۵۰۷ – هر کس داخل دستجات مفسدین یا اشخاصی که علیه امنیت داخلی یا خارجی کشور اقدام می‌کنند بوده و ریاست یا مرکزیتی نداشته ‌باشد و قبل از تعقیب، قصد جنایت و اسامی اشخاصی را که در فتنه و فساد دخیل هستند به مأمورین دولتی اطلاع دهد و یا پس از شروع به تعقیب با‌ مأمورین دولتی همکاری موثری بعمل آورد از مجازات معاف و در صورتیکه شخصاً مرتکب جرم دیگری شده باشد فقط به مجازات آن جرم محکوم‌خواهد شد.

ماده ۵۰۸ – هر کس یا گروهی با دول خارجی متخاصم بهر نحو علیه جمهوری اسلامی ایران همکاری نماید، در صورتیکه محارب شناخته نشود ‌به یک تا ده سال حبس محکوم می‌گردد.

ماده ۵۰۹ – هر کس در زمان جنگ مرتکب یکی از جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی موضوع این فصل شود به مجازات اشد همان جرم محکوم ‌می‌گردد.

ماده ۵۱۰ – هر کس به قصد بر هم‌زدن امنیت ملی یا کمک به دشمن، جاسوسانی را که مأمور تفتیش یا وارد کردن هر گونه لطمه به کشور بوده‌اند ‌شناخته و مخفی نماید یا سبب اخفای آنها بشود به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم می‌شود.

تبصره – هر کس بدون آنکه جاسوسی کند و یا جاسوسان را مخفی نماید، افرادی را به هر نحو شناسائی و جذب نموده و جهت جاسوسی علیه‌امنیت کشور به دولت خصم یا کشورهای بیگانه معرفی نماید به شش ماه تا دو سال حبس محکوم میشود.

ماده ۵۱۱ – هر کس به قصد بر هم‌زدن امنیت کشور و تشویق اذهان عمومی تهدید به بمب‌گذاری هواپیما، کشتی و وسائل نقلیه عمومی نماید یا ادعا‌ نماید که وسایل مزبور بمب‌گذاری شده است علاوه بر جبران خسارت وارده به دولت و اشخاص به شش ماه تا دو سال حبس محکوم می‌گردد.

ماده ۵۱۲ – هر کس مردم را به قصد بر هم زدن امنیت کشور به جنگ و کشتار با یکدیگر اغوا یا تحریک کند صرفنظر از اینکه موجب قتل و غارت‌ بشود یا نشود به یک تا پنج سال حبس محکوم می‌گردد.

تبصره – در مواردی که احراز شود متهم قبل از دستیابی نظام توبه کرده باشد مشمول مواد (۵۰۸) و (۵۰۹) و (۵۱۲) نمی‌شود.