نوری که کم شد؛ نقدی بر کیفیت تبلیغات در اتوبوس های بی آر تی در شهر تهران

زندگی در عصر علم و تکنولوژی اقتضاء دارد تا تبلیغات این زمان نیز متناسب با آن باشد و سلامت افراد جامعه در اولویت قرارگیرد. نقش و اهمیت تبلیغ در فروش کالاها جزء جدایی‌ناپذیر زندگی امروزی است، به نحوی که گفته شد یکی از رموز موفقیت کارآفرینان این است که در چند سال اول شروع فعالیت، اگر 100 دلار درآمد دارند، مبلغ 90 دلار آن را صرف تبلیغات نمایند. اما آنجه در این وادی باید رعایت شود، نوع، کیفیت و تناسب آن با زندگی انسان‌ها است.

در فیلم‌های سینمایی که از شبکه‌های سیما پخش می‌شود، شاهد آن هستم که تبلیغ در اتوبوس‌های آن طرفی‌ها چگونه است! در قسمت‌های بی‌استفاده از فضای داخلی اتوبوس یا بدنه بیرونی آن نمایشگرهای خاص تعبیه شد که تبلیغ کالاها را به صورت زنده و بصری نمایش‌ می‌دهد. این شیوه ضمن این که امکان پخش تعداد ببشتری از تبلیغات در مدت زمان کوتاه را ممکن می‌کند، از تنوع کمی نیز برخوردار بوده، مخاطب را بیشتر تحت تأثیر خود قرارداده و مهم‌تر این که، زیانی به سلامت بینایی آنان نمی‌رساند.

متأسفانه در غالب اتوبوس‌های شرکت واحد اتوبوسرانی کلان شهر تهران، شاهد نوعی از تبلیغ کالاها هستیم که شیوه آن نه تنها از نظر زمانی منسوخ بوده بلکه شدیداً مضر به سلامت بینایی مسافران است. این شرکت برای تبلیغ کالاهای تجاری، اقدام به استفاده از پوسترهای مشبک عمدتاً با رنگ‌ تیره نموده و آن‌ها را از بیرون به تمامی قسمت‌های بدنه اتوبوس چسبانده به نحوی که از بیرون تصویر تبلیغ مورد نظر نمایش داده می شود ولی چون این پوسترها به صورت مشبک با روزنه های کوچک است، نور محیط بیرون، منحصراً از میان این روزنه‌ها به داخل اتوبوس رسیده و فضای داخل را به اصطلاح روشن می‌کند! تاریکی داخل به حدی است که مسافر احساس می‌کند وارد خودرویی با شیشه های دودی و ضد گلوله شده‌است! اگر نرم افزار مخصوص روی گوشی مسافران نصب باشد، هشدار خواهد داد که شب فرا رسید و … تنها پنجرۀ اتوبوس که از تبلیغ موصوف در امان است، شیشه مقابل راننده است که اگر گریزی بود، آن را نیز مملو از همان نوع تبلیغ می‌کردند‍‍! چرا که در معرض دید اولیه و بهتری است. استثناء کردن این پنجره از تبلیغ خود مؤید این حقیقت است که این نوع تبلیغ چه میزان می‌تواند در کاهش نور داخل اتوبوس اثر منفی داشته‌باشد.

در هوای آلوده‌ای چون تهران، روزهای بارانی، قطرات باران با آلودگی محیط ترکیب‌شده و لکه‌های کثیفی را تشکیل می‌دهد که وقتی روی شیشه‌های بیرونی اتوبوس قرار‌می‌گیرد، تاریکی داخل را دوچندان می‌کند و کوره نوری که وارد می‌شود را هم مسدود می‌کند، مضافاً که از داخل اتوبوس، بخار ناشی از تنفس دم و بازدم مسافرین باعث تولید بخار و نشست آن روی شیشه می‌گردد که در این شرایط  می‌توان میزان روشنایی داخل را حدس زد. عجیب‌ است که با وصف این که در برخی اتوبوس های جدید که به تازگی وارد ناوگان اتوبرسرانی شدند، نمایشگرهای مسطح در آن‌ها تعبیه شد ولی خاموش و غیرقابل استفاده است و در عوض همان اتوبوس‌ها مزین به تبلیغات چشم کورکن موصوف می‌باشند.

وضعیت لامپ های داخل اتوبوس که ناگفته پیداست، دست کمی از لامپ‌های واگن‌های مترو ندارد، برخی به جهت مدت کارکرد، کم نور شدند، بعضی از آنها سوخته و کسی حال عوض کردن آن‌ها را ندارد و نتیجه آن که، نور فضای داخلی به هیچ وجه کافی برای جبران کاهش نور حاصل از تبلیغات پیش‌گفته نیست.

به کرات شاهدیم که از یک طرف برخی مسئولین حمل و نقل و ترافیک توصیه در استفاده از وسایل نقلیه عمومی دارند! بعضی دیگر از مقامات نیز تأکید دارند که سرانه مطالعه در کشور کاهش یافت و به طرق مختلف در صدد تشویق مردم به مطالعه‌ بر می‌آیند! از طرف دیگر، در مسافت‌های طولانی که ناگزیر به استفاده از اتوبوس هستیم، مناسب‌ترین طریق استفاده بهینه از مدت زمان اقامت اجباری در اتوبوس، مطالعه اعم از شیوه سنتی یا دیجیتال در گوشی، تبلت و دستگاه های قابل حمل است. از فایل های صوتی آموزشی در دستگاه‌های فوق هم که نمی توان استفاده کرد زیرا هشدارهای پزشکی متخصین گوش تأکید دارند که گوش دادن بیش از 10 دقیقه به هر قسم فایل صوتی، به همان میزان، باعث کاهش شنوایی در دراز  مدت خواهد شد. پس می‌ماند همان مطالعه که آن را نیز به طریق بیان شده شرکت واحد اتوبرسرانی تهران از اندک مسافران علاقمند به مطالعه می‌گیرد! به نحوی که این شبهه متبادر می شود که آیا این شرکت با انجمن چشم پزشکی قرارداد پورستانت بیمار چشمی منعقد کرده‌است؟

برخلاف شبهه‌ای که در اذهان عمومی ایجاد کردند که نقض حقوق شهروندی تنها مختص مراجع قضایی و برخی ادارات خاص است! به اعتقاد ما گسترۀ آن وسیع‌تر بوده و مصادیق متعددی دارد. راننده اتوبوس شرکت واحد که ضمن مشاهده مسافران منتظر در ایستگاه، با دیدن ثانیه‌‌های پایانی چراغ سبز چهارراه، ایستگاه را رد کرده و مسافران منتظر را سوار نمی‌کند، تنظیم ساعات اعزام اتوبوس‌های شرکت واحد برای برخی ایستگاهها در برخی از ساعات به ویژه در اوایل صبح به نحوی است که هر پانزده دقیقه یک اتوبوس به ایستگاه ‌می‌رسد اما بعد آن ناگهان سه دستگاه پشت سرهم وارد شوند و نیز تبلیغات مورد نقد حاضر، هریک مصادیقی از نقض حقوق شهروندی‌اند‌.

آیا درآمد حاصل از تبلیغات فوق در مقایسه با صدمه پنهانی به یکی از مهم‌ترین عضو بدن مسافران، قابل توجیه خواهدبود؟ آیا این صدمات در نهایت به سلامت عمومی افراد جامعه نیست که بار مالی آن را وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي تحمل که باعث افزایش هزینه سرانه درمان آنان و تحمیل به بودجه عمومی شود؟ اگر مشکل بیان شده جدی گرفته نشود، ظرف چند سال آینده شاهد کاهش پنهان بینایی مسافرانی خواهیم بود که نزدیک بینان عینکی‌های فردا ایران ما را تشکیل خواهند داد!

پیشنهاد ما این است که، شرکت واحد اتوبوسرانی و شهرداری تهران می‌تواند با نصب نمایشگرهای مناسب در حد فاصل سقف و پنجره‌های اتوبوس، ضمن آن که تبلیغاتی جذاب‌تر، مؤثرتر به نمایش گذارد، مسافران تشویق خواهند شد تا با علاقمندی بیشتری آن‌ها را تماشا کنند، سلامت بینایی آنان هم تأمین ‌شود، درآمد حاصل از پذیرش و نمایش تبلیغات را حفظ نموده و بسا که متقاضیان این تبلیغ نیز فزونی یابد.

بروز رسانی در تاریخ 24 آبان 1396

بعد از چند ماه، شاهد خبری در توجه مسئولین به معایب برشمرده شده در مقاله هستیم که جای خوشحالی دارد که انشاءالله هر چه زودتر اقدام گردد.

محمدعلی کرونی-دبیر کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در جلسه روز گذشته این کمیسیون، چند اتوبوس که بدنه آنها تبلیغاتی بود به شورا آورده شد و اعضا داخل اتوبوس‌ها رفتند تأثیر این نوع تبلیغات را بر دید مسافران ارزیابی کنند. در شب که خیابان‌ها تاریک است، مسافران اذیت می شوند؛ بنابراین قول داده شد در زمان کوتاهی این نوع مشکلات تبلیغات بدنه اتوبوس‌ها برطرف شود. اجرای تبلیغات بر عهده سازمان زیباسازی است اما درآمد حاصل از آن متعلق به شرکت واحد است و صرف نگهداری اتوبوس‌ها نگهداری می شود.

منبع: قضاوت‌آنلاین