آربیتراژ در اصطلاح اقتصاد، به معنای خرید و فروش همزمان یک نوع از دارایی برای کسب سود از تفاوت قیمت آن در دو بازار است. آربیتراژ ارزی هم از این تعریف دور نمانده است و به مفهوم کسب سود از تفاوت نرخ یورو در داخل و خارج کشور است که فرصتی را ایجاد می کند که اقتصاددانان به آن آربیتراژ گویند که همان خرید و فروش یک پول در یک بازار و فروش همزمان آن در بازار دیگر به منظور سود بردن است. اگر دلار را در بازار ایرانی بخرید و در خارج از کشور تبدیل به یورو کرده و یورو را به ایران باز گردانید، مبالغی امکان سود بردن وجود دارد که اگر هزینه معامله را از آن کسر کنید، مبلغی سود خالص خواهدماند و این همان اربیتراژ ارزی است. وجود آربیتراژ نتیجه ناکارآمد بودن بازار اقتصادی است. اصل آن هم، همان اصلی است که در اقتصاد به عنوان “اصل گِرَشام” معروف است، وقتی پول ها دو پایه طلا و نقره داشت، انجام می گرفت.
فرصت آربیتراژ ارزی مختص بازار ایران نیست و در بازارهای رقابتی خارج هم ممکن است پدید آید ولی مدت آن چند دقیقه بیشتر طول نمی‌کشد، زیرا امروزه معاملات با استفاده از سیستم کامپیوتری صورت می گیرد، کافی است این فرصت تنها برای یک دقیقه ایجاد شود که در همین زمان کوتاه، معامله کامپیوتری متعدد به صورت اتوماتیک انجام می‌شود اما در کمترین مدت، نظام عرضه و تقاضای آن را از بین می برد. وقتی دلار بیشتر خریداری شود، قیمت آن بالاتر می رود و وقتی یورو وارد شود، قیمت آن پایین می آید اما در ایران چون هنوز دولت مسئولیت نرخ‌گذاری را برعهده دارد، این امکان و فرصت برای مدت بیشتری ایجاد شده و زود هم از بین نمی رود. برخی کارشناسان اقتصادی، تفاوت نرخ یورو در داخل با خارج را محصول سیاست های بانک مرکزی در سقف گذاری نرخ دلار می دانند.
