«خوشبختانه وقتی وارد پاریس شدم یكی از همكلاسی های سابقم كه دو سه سال قبل از من رفته بود، پیدایش كردم. منِ غریب را دریافت. دید من هاج و واجم. مرا برد و بعضی خیابان های معروف پاریس را نشانم داد و گفت نترس آنجور درسها هم سنگین نیست. مدتی در پاریس بودم و بعد با قطار به جنوب فرانسه رفتم.»
اخلاقی در رشته حقوق خصوصی دانشكده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه Aix – Marseilles (اكس مارسی) واقع در جنوب آن كشور به ادامه تحصیلات عالی مشغول شد و در سال 50-1349 (ش.) با ارائه پایان نامه «سازمان هواپیمایی كشوری ایران و بررسی امكانات توسعه آن» موفق به دریافت معتبرترین نوع دكترای حقوق در فرانسه یعنی دكترای دولتی كه عمدتاً به اتباع آن كشور اعطا می شود، شد. درزمانی كه از تزش دفاع می كند چند فرودگاه تهران، آبادان، مشهد و اصفهان در ایران دایر بودند و به این نتیجه می رسد كه برای توسعه اقتصادی و ارتباطات كشور باید دست كم ۳۰ فرودگاه در كشورمان تأسیس شود. در همین ارتباط گفت:
«احداث راه آهن سراسری ایران باعث شد شهرهای متروك و یا حتی كوچكی مثل ساری رونق و شكوفایی پیدا كند.»
در طول تحصیل در دانشگاه اكس مارسی، كرسی زبان و ادبیات فارسی را در دانشكده ادبیات و علوم انسانی این دانشگاه راه اندازی كرد. همچنین به تحصیل در دوره دكترای زبان و ادبیات عرب پرداخت. سپس با بورسی كه از سوی دانشكده ادبیات و علوم انسانی به او اعطا شد، به منظور مطالعه و تحقیق درباره زبان و ادبیات و تاریخ و تمدن و فرهنگ كشورهای عربی به تونس، الجزیره، لبنان، سوریه و عراق سفر كرد. مدتی بعد برای آشنایی با حقوق انگلستان به این كشور رفت و یك سال در رشته حقوق تجارت و حقوق بین الملل دانشكده حقوق دانشگاه آكسفورد به تحصیل پرداخت و در طی سال های 56 – 1355 با طی دورۀ حقوق تجارت و تجارت بین الملل در دانشکدۀ حقوق دانشگاه آکسفورد، موفق به اخذ مدرک این نیز دوره گردید.
با وصف این که چهار برادر اخلاقی در كشورهاى دیگر رحل اقامت افكنده اند و نادر اخلاقی ششمین فرزند خانواده فارغ التحصیل دانشگاه سوئد و مهندس ارشد شركت نوكیا است و در پروژه نسل سوم تلفن همراه آن شركت در كپنهاگ كار می كند و حسن اخلاقی فرزند آخر خانواده، باز فارغ التحصیل سوئد است و مشغول به كار در شركت اریكسون و نماینده و مدیر اجرایی پروژه های اریكسون در هند، چین، تایوان، هنگ كنگ و ایران می باشد، اما بهروز نتوانست خود را راضى به مهاجرت از كشور كند و گرچه به راحتى امكان چنین اقامتى داشت اما شاید عشق و علاقه او به میهن پهناورش، او را این چنین پایبند موطن آبا و اجدادى اش نموده است و به ایران بازگشت.
دکتر بهروز اخلاقی در سال 1350 (ش.) به هیأت علمی دانشكده حقوق دانشگاه تهران پیوست و در ابتدا به معاونت آموزشی و سپس معاونت دانشجویی، ریاست كتابخانه دانشكده حقوق و مدیریت گروه حقوق عمومی منصوب شد. بعدها استاد مدعو دورههای فوق لیسانس دانشگاه آزاد اسلامی تهران مركز (استادیار و دانشیارتمام وقت سابق گروه حقوق خصوصی و اسلامی دانشكده حقوق و علوم سیاسی)، دانشگاه تربیت مدرس و مدرسه عالی بیمه (قبل از انقلاب) شد و به تدریس دروس حقوق هوایی، حقوق دریایی، حقوق تجارت و حقوق تجارت بین الملل پرداخت.
دکتر بهروز اخلاقی در سال 1385 بعد از مدت ۳5 سال تدریس در دانشكده حقوق به اصرار خود به درجه افتخار بازنشستگی نایل شد. ایشان در زمان تدریس در حوزه حقوق هوایی و تجارت و تجارت بین الملل آنچنان مهارتی پیدا كرد كه دانشكده حقوق تهران به اسم كمبود نیروی انسانی مجرب پیشتر به تقاضای بازنشستگی او جواب رد داده بود. ایشان دراین باره چنین می گوید:
«سی و چهار سال است كه من در خدمت دانشكده حقوق دانشگاه تهران هستم. افتخار دارم كه دین خودم را به این دانشكده ادا می كنم. چند سالی است كه پی در پی تقاضای بازنشستگی كرده ام ولی چون می گویند استاد دوره دكترا و فوق لیسانس به اندازه كافی نیست با تقاضای من مخالفت می شود. امیدوارم كه امسال موافقت كنند.»
زمینۀ اصلی فعالیت های دکتر اخلاقی حقوق تجارت، حقوق تجارت بین الملل، قراردادهای تجاری بین المللی، سرمایه گذاری خارجی، مشاوره در خصوص پروژه های نفت و گاز، معدن و ارتباطات رادیویی و سایر موارد مرتبط می باشد.
ایشان همیشه بر این نکته تأکید می کنند که تنها در زمینۀ تخصصی خودشان به فعالیت می پردازند و به سایر پرونده های حقوقی از جمله پرونده های جزایی، ثبتی و . . . وارد نمی شوند و توصیۀ ایشان به دانشجویان حقوق و وکلای جوان این است که در قالب گروه و به صورت تخصصی به فعالیت بپردازند، موردی که به قول ایشان در ایران بسیار نادر است.
علاقه به کار گروهی باعث گردید تا ایشان در سال 1358 دفتر حقوق بین المللی دکتر بهروز اخلاقی و همکاران را تأسیس نمایند که در آن از وجود افراد ممتاز در زمینۀ حقوق تجارت و حقوق تجارت بین الملل از جمله آقایان فرهاد امام و محمد علی دمر چیلی و . . . که اکثراً از شاگردان ممتاز ایشان می باشند، نیز بهره می برند.
تسلط به زبان های انگلیسی، فرانسوی و عربی در کنار علم و تجربۀ بالا و شاخص بودن دکتر اخلاقی در سطح بین المللی سبب گردیده است که سازمان های بین المللی و شرکت های معتبر خارجی و داخلی برای مشاوره، انعقاد قراردادهای بین المللی و سرمایه گذاری هایی که می خواهند در ایران و یا خارج از ایران انجام دهند، همیشه به دفتر حقوق بین الملل دکتر بهروز اخلاقی و همکاران به چشم یک گزینۀ مطمئن بنگرند. از جمله سازمان ها و شرکت هایی که تاکنون دفتر ایشان را به عنوان مشاور حقوقی خود انتخاب کرده اند می توان به بانک جهانی، صندوق بین المللی پول، شرکت توتال فرانسه، شرکت هواپیمایی بریتانیا اشاره کرد.
بهروز اخلاقی متاهل است. یكی از پسران ایشان در رشته حقوق از دانشگاهی در آمریكا فارغ التحصیل شده و در یك مؤسسه حقوقی در واشنگتن در زمینه وكالت اختراعات كارآموزی کرد و بعد از یك سال به ایران آمد. در باره ایشان فرمود:
«قرار بر این بوده كه در آنجا كارآموزی كند و با سیستم دعاوی عملی آشنا شود و بعد از بازگشت به ایران، من و همسرم این دفتر حقوقی را به ایشان بدهیم و از ایشان تقاضای بازنشستگی كنیم.»
اساید و مربیان :
آیت الله شیخ محمد سنگلجی از اساتید بهروز اخلاقی بود كه ایشان در باره او چنین می گوید:
«مرحوم سنگلجی روحانی تمام عیاری بود و بی نیاز از مناصب دولتی. عشق می ورزید به دانش فقه، دانشكده و دانشجویان و بسیار شوخ بود و همه ما را تحت تأثیر قرار داد. علاوه بر محیط دانشكده، منزلی داشت كه اسمش رواق بود و بچه ها می رفتند روزهای تعطیل در رواق و گفت وگو و مباحثه داشتند. او بزرگترین تأثیر را بر من و بر همه ما گذاشت.»
از دكتر سید حسن امامی هم به نیكی یاد می كند.
«دكتر امامی استاد مسلم حقوق مدنی بود و امام جمعه تهران. واقعاً نمونه تقوا و فضیلت و دانش بود. زمانی نماینده مجلس بود و بعداً خودش را از سیاست كنار كشید و آمد صرفاً در دانشكده حقوق با بچه ها سرو كله می زد.»
نام استاد راهنمای فرانسوی اش را به یاد می آورد: دو.لاپرادل (Dela Pradelle)؛ استاد حقوق هوایی و حقوق و حقوق بین الملل عمومی كه متخصص مسائل هواپیمایی بوده و اخلاقی هم به همین دلیل او را به عنوان استاد راهنمای خود برمی گزیند. اخلاقی وی را چنین توصیف می کند:
«یكی از خصوصیاتش این بود كه همیشه می گفت من عاشق ایرانم و وقتی دوره دكترا در دانشكده حقوق تأسیس شد از ایشان دعوت كردند برای افتتاح دوره دكترای حقوق بین الملل عمومی را در اولین دوره درس بدهد.»
استاد شاخص دیگر او در فرانسه پروفسور ادینه (Audinet) بوده؛ استاد حقوق بین الملل خصوصی.
«دو سه سال پیش كه به اتفاق همسر و بچه هایم رفتیم، توفیق ملاقاتش را پیدا كردم. پدرش هم در دانشگاه اكس مارسی سابقه تدریس داشت.»
همکلاسی و همکاران :
دكتر سید عزت الله عراقی، دكتر محمد آشوری، دكتر درودیان، دكتر محمدی، دكتر ناصر كاتوزیان، دكتر سید حسین صفایی و دكتر الماسی برخی از استادان شاخص كنونی دانشكده حقوق دانشگاه تهران هستند كه با بهروز اخلاقی همدوره بوده اند.
سوابق تدریس:
حقوق هوائی 1354-1350 دوره كارشناسی
حقوق دریائی 1355-1351 دوره كارشناسی
حقوق تجارت 1، 2، 3، 4 دوره كارشناسی 1364-1354
حقوق تجارت دوره كارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی 1363 تا 1385
حقوق تجارت بین الملل كارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی 1362 تا 1385
حقوق تجارت پیشرفته در دوره دكتری رشته حقوق خصوصی 1373 تا 1385
حقوق تجارت تطبیقی در دوره دكتری رشته حقوق خصوصی 1373 تا 1385
حقوق تجارت بین الملل در دوره دكتری رشته حقوق خصوصی 1373 تا 1385
سوابق اشتغال:
استاد تمام وقت دانشكده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران از سال ۱۳۵۰ تا تاریخ بازنشستگی 1385
مدیریت گروه حقوق عمومی دانشكده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران 1357-1355
استادیار دانشکده حقوق دانشگاه تهران در سال ۱۳۵۰؛
دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه تهران از سال ۱۳۵۵؛
معاونت آموزشی و پژوهشی دانشكده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران 1353-1350
سرپرستی دانشجویان دانشكده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران 1354-1353
مدیریت گروه حقوق عمومی دانشكده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران 1357-1355
وكیل پایه یك دادگستری و مشاور حقوقی از سال ۱۳۶۰ تا كنون در زمینه حقوق تجارت، حقوق تجارت بینالملل، قراردادهای تجاری بینالمللی، سرمایه گذاری خارجی
مشاور حقوقی بانك اعتبارات ایران سابق (بانك تجارت) از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۳
مؤسس دفتر حقوقی بینالمللی دكتر بهروز اخلاقی و همكاران از سال ۱۳۵۸ تا كنون
عضویت در مجامع علمی و حرفه ای:
موسسه حقوق تطبیقی دانشكده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران 1352
عضو پیوسته گروه روابط بین الملل دانشكده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران 1355
عضوی اصلی گروه حقوق عمومی دانشكده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران 1356
عضو اصلی گروه حقوق خصوصی و اسلامی از سال 1357 تا سال 1385
عضو و داور در مرکز داوری اتاق ایران(ACIC)؛
عضو كانون وكلای دادگستری مركز از سال 1360 تاكنون و همچنین عضو کمیسیون روابط بین الملل کانون وکلای دادگستری مرکز؛
عضو انجمن بین المللی وكلای دادگستری از سال 1994 تاكنون
International Bar Association (IBA)
عضو كانون وكلای دادگستری آمریكا از سال 1995 تاكنون
American Bar Association (ABA)
عضو انجمن حقوقی آسیا و اقیانوسیه از سال 1994 تاكنون
Law Association for Asia and the Pacific (Law Asia)
عضو مركز مطالعات حقوق بین المللی از سال 1997 تاكنون
Center for International Legal Studies (CILS)
عضو كنسرسیوم حقوق تجارت بین الملل از سال 1997 تاكنون
International Business Law Consortium (IBLC)
موسس و مدیر انجمن حقوق خصوصی ایران از سال 1375 تاكنون
موسس و مدیر دفتر حقوقی بین المللی دكتر بهروز اخلاقی و همكاران از سال 1358 تاكنون
مأموریت ها و مسافرتهای علمی خارج از كشور از ابتدا تاكنون:
كنفرانس محیط زیست سوئد- استكهلم ،1352
كنفرانس انجمن حقوق بین الملل هندوستان-دهلی نو ، 1353
آشنائی با موسسات حقوقی اتحاد جماهیر شوروی – مسكو،1356
سمینار گسترش روابط انجمن آلمانی-ایرانی حقوق و مدیریت بانك آلمان-فرانكفورت ، 1380
سمینار آموزش منطقه آسیائی سازمان جهانی مالكیت معنوی WIPO چین – پكن، 1380
سمینار تعلیم و تربیت حقوقدانان افغانستان – كابل، 1382
تهیه و تنظیم قانون مالكیت فكری افغانستان 1383
كنگره ATRIP
سمینارهای WIPO در تهران
سمینار حقوق تجارت بین الملل كانون وكلای دادگستری مركز با مشاركت و همكاریCenter for International Legal Studies (“CILS”) مورخ 6 و 7 ژوئن 2009 ( 16 و 17 خرداد 1388 ) در تهران
سمینار حقوق تجارت بین الملل كانون وكلای دادگستری مركز با مشاركت و همكاریCenter for International Legal Studies (“CILS”) مورخ 27 و 28آوریل 2011 (7 و 8 اردیبهشت 1390) در تهران
مكاریCenter for International Legal Studies (“CILS”) مورخ 13 و 15 آوریل 2013- ( 24 و 26 فروردین 1392 ) در تهران
جوایز و امتیازهای داخلی و بین المللی:
برنده جایزه بهترین مقاله حقوق در سال 1353 از دانشگاه تهران
تدریس در دانشكده یا دانشگاه [اینجانب به غیر از دانشكده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در هیچ دانشكده و دانشگاه دیگری تدریس نداشته ام.]
آثار تألیفی و تحقیقی
از آثار تالیفی و تحقیقی دكتر اخلاقی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
جزوات درسی:
جزوههای درسی حقوق خصوصی
جزوه حقوق دریایی
حقوق هوائی، دوره كارشناسی – جزوه درسی از انتشارات دانشكده حقوق سال 1355-1350
حقوق تجارت (3) – اسناد تجاری، دوره كارشناسی – جزوه درسی از انتشارات دانشكده حقوق سال 1373-1362
حقوق تجارت – تحلیل پاره ای از مباحث: نظریه عمومی حاكم بر اسناد تجاری و قراردادهای تجاری، دوره كارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی – انتشارات دانشكده حقوق و علوم سیاسی سال 1377-1365
حقوق تجارت بین الملل، دوره كارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی- انتشارات دانشکده حقوق و علوم سیاسی سال 1376-1365
حقوق تجارت بین الملل، دوره دكتری رشته حقوق خصوصی- انتشارات دانشکده حقوق و علوم سیاسی سال 1378-1372
حقوق تجارت تطبیقی، دوره دکتریِ رشته حقوق خصوصی، انتشارات دانشکده حقوق و علوم سیاسی سال ۱۳۷۲
حقوق تجارت پیشرفته، دوره دکتریِ رشته حقوق خصوصی، انتشارات دانشکده حقوق و علوم سیاسی سال ۱۳۷۲
مقالات:
مقالههای حقوقی متعددی كه در زمینه های حقوق تجارت و تجارت بینالملل در نشریات و مجلات مختلف نظیر نشریه دانشكده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، مجله كانون وكلای دادگستری مركز، مجله دفتر خدمات حقوق بین المللی و مجله قضایی و حقوقی دادگستری به چاپ رسیده است، از جمله:
به فارسی
برداشتی از كنفرانس اخیر «یاتا» درباره بحران حمل و نقل هوائی بین المللی ، نشریه دانشكده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران شماره هشتم سال1350
تحلیلی درباره مسأله آزادیهای هوائی در حقوق هواپیمائی بازرگانی همان نشریه شماره نهم سال 1351
تحلیلی درباره آزادیهای هوائی همان نشریه شماره دهم و یازدهم سال 1351
نقش «یاتا» در مبادله حقوق و آزادیهای هوائی همان نشریه شماره دوازدهم سال 1351
الگوی سوسیالیسم سوئدی، همان نشریه شماره 15 و 16 سال 1352
بحثی پیرامون ضمانت نامه های بانكی ، مجله كانون وكلای دادگستری تهران شماره 150 سال 1368
اسناد تجاری در قلمرو حقوق تجارت بین الملل، مجله حقوقی – دفتر خدمات حقوقی بینالمللی جمهوری اسلامی ایران شماره 12 سال 1369
چك در قلمرو حقوق تجارت بین الملل، مجله حقوقی – دفتر خدمات حقوقی بینالمللی جمهوری اسلامی ایران شماره 13 سال 1369
بحثی پیرامون اعتبارات اسنادی، مجله قضائی و حقوقی دادگستری جمهوری اسلامی ایران شماره 1 سال 1370
بحثی پیرامون ماهیت حقوقی قراردادهای حمل و نقل از دیدگاه حقوق مدنی، نشریه دانشكده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران شماره 29 سال 1372
بحثی پیرامون قراردادهای حمل و نقل از دیدگاه حقوق تجارت، مجله كانون وكلای دادگستری شماره 67 سال 72-1371
سخنی درباره سرمایه گذاری در ایران ، بررسی اجمالی علل و موانع پیشرفت، نشریه دانشكده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
درباره سمینار آموزش منطقه آسیائی سازمان جهانی مالكیت معنوی، مجله كانون وكلای دادگستری مركز، شماره 6 سال 1380
مروری بر پیش نویس اصلاح قانون تجارت پیشنهادی وزارت بازرگانی، مجله پژوهشهای حقوقی موسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش، شماره 6 ، نیمسال دوم سال 1383
بهینه سازی قراردادهای بیع متقابل در صنعت نفت ایران، مجله پژوهشهای حقوقی، شماره 13، سال 1387 نیمسال اول
به زبان خارجی:
موقعیت كنونی حقوق هوائی در ایران L’égat actuel du droit aérien en Iran ، نشریه فرانسوی حقوق هوائی La Revue Francaise du Droit Aérien شماره 1 سال 56-1355
بحثی پیرامون مفهوم اسناد تجاری ، همان نشریه شماره 21 سال 1358
بحثی پیرامون توثیق اسناد تجاری، همان نشریه شماره 24 سال 1368
ترجمه :
حقوق تجارت بینالملل تألیف پروفسور اشمیتوف با همكاری تعدادی از دانشجویان دوره كارشناسی ارشد ۱۳۷۸
By Cilve. M. Schmittoff- London – Stevents.Schmitthoffs Export Trade- The Law Sons – ۱۹۹۵
اصول قراردادهای تجاری بینالمللی از انتشارات موسسه بینالمللی یكنواخت كردن حقوق خصوصی پونیدروآ (رم) با همكاری آقای فرهاد امام سال ۱۳۷۹
Principales of international Commercial Contracts from institut International Pour l’Unification du Droit prive (Rome)
حقوق اتحادیه اروپا – با همكاری دكتر وحید اشتیاق و دكتر پرویز پرویزیان سال انتشار ۱۳۸۰
European Union Law – Nutshells – By Mike Cuthbert, London- Sweet and Maxwell ۲۰۰۰
منابع: بانک اطلاعات حقوقی شخصی و بهرهگیری از کتاب چهرهها در تاریخچه نظام آموزش عالی حقوق و عدلیه نوین، عباس مبارکیان، چاپ اول، انتشارات پیدایش، تابستان ۱۳۷۷، سایتهای حق گستر و دیداد و وبلاگهای دکتر بهروز اخلاقی و انجمن علمی حقوق پیام نور مرکز بهشر.