زندگی نامه دكتر محمود عرفانی، استاد حقوق تجارت و وكیل پایه یک دادگستری کانون وکلای مرکز
دكتر محمود عرفانی در سال 1316 (ش.) در شهر اردبیل مرکز استان اردبیل به دنیا آمد. تحصیلات دوره ابتدایی را در دبستان انوری و بخشی از دوره متوسطه را دبیرستان صفوی در همین شهر سپری كرد و بقیه تحصیلات متوسطه را در دبیرستان های تهران به پایان رسانید و در همین شهر دیپلم خود را اخذ کرد.
در سال 1343 (ش.) وارد دانشكده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران شد. ایشان سخت کوشی و نحوه مطالعات مستمر خود در این مقطع را چنین بیان می کند:
«من در دوره دبستان و دبیرستان دانش آموزى معمولى بودم. دوره ابتدایى در شهر خودم یعنى اردبیل که خیلی دوستش دارم، بودم. در دوره لیسانس هم معمولاً از صبح تا شب در دانشكده بودم. كارم فقط مطالعه بود. صبح ساعت 6 مى آمدم و تا شب در كتابخانه مشغول مطالعه مى شدم.»
عرفانی در مقطع کارشناسی از محضر اساتیدی همچون دكتر سنگلجى، دكتر مشكات، دكتر سید حسن امامى، دكتر جواد واحدى، دكتر سید حسن صفایى، دكتر سید علی شایگان، دكتر على پاشا صالح بهره‌مند شد و در سال 1347 (ش.) لیسانس حقوق گرفت. وی در دانشكده ادبیات دانشگاه تهران هم به صورت ناتمام به تحصیل در رشته زبان و ادبیات فرانسه پرداخت و در انجمن ایران و فرانسه و انجمن ایران و آمریكا و در انگلیس هم به كلاس‌هاى زبان مى رفت. در سال 1349 (ش.) جهت ادامه تحصیل به فرانسه رفت. ایشان شیوه تحصیلات تکمیلی در فرانسه را این گونه شرح می دهد:
«روش تدریس آنجا به این صورت است كه ۷۰ درصد كار توسط دانشجو انجام مى شود. نقش استاد بیشتر در ارائه منابع، ارائه اصول اساسى درس و راهنمایى دانشجو مثلاً در انتخاب نحوه مطالعه، ارائه مطلب، نحوه نگارش و ارائه پژوهشها و منابع جدید است. دانشجو وقتى به آنجا مى رود اطلاعات عمومى نسبى دارد، ولى مطالعه و توسعه آموخته ها مستلزم پژوهش و مطالعه بیشتر است. در پاریس هم من از صبح كتابخانه مى رفتم تا شب.
دانشگاه‌هاى فرانسه، با قرار دادن امكانات رفاهى نسبى در اختیار دانشجویان و در مجموع تحصیلات رایگان، محیطى آرام را براى تحصیل آنها فراهم ساخته اند. امكانات آموزشى زیادى در اختیار دانشجویان است و نخبگانى كه تربیت مى شوند بسیار ارزنده هستند. البته ممكن است كسانى هم مشغول به تحصیل باشند كه چندان اهل مطالعه نیستند، اما در مجموع حدود ۳۰ یا ۴۰ نخبه از بین هزار نفر دانشجو تربیت مى شود كه به نظر آنها این میزان هم چشمگیر و ارزشمند است. در آنجا همه مطالعه مى كنند و همین موضوع باعث مى شود كه خود به خود شخص وادار به مطالعه شود.»
«یك رابطه دوستانه است و منزل استادش هم مى رفته و الآن هم با استادانش مكاتبه و دوستى دارد و خصوصاً در زمان برگزارى كنگره هاى بین المللى همدیگر را ملاقات مى كنند.»
دکتر عرفانی در شرایط تحصیلی فوق، دیپلم تحصیلات عالی حقوق خصوصی (که در ایران فوق لیسانس نامیده می شود) را در سال 1352 (ش.) از دانشگاه پاریس 2 و دكترای دولتی حقوق خصوصی را در سال 1355 (ش.) از همان دانشگاه با ارائه پایان نامه «حق كسب اطلاع سهامداران در حقوق فرانسه، آلمان، انگلیس، امریكا» که در حضور 5 استاد مشهور فرانسوی دفاع نمود، با درجه ممتاز اخذ که با هرینۀ وزارت علوم فرانسه به صورت کتاب چاپ شد.
عرفانی از استادان فرانسوى خود اینچنین با احترام یاد می کند:
«استادان بسیار مشهورى بودند. پروفسور پدامن، پروفسور روژه هوون، پروفسور گوره، پروفسور امار استادان برجسته حقوق تجارت بودند. پروفسور هوون، سرپرست رساله من بود و پروفسور آندره تنك، استاد حقوق تطبیقى بود. روش تدریس این استادان، دانشجویان را به شوق مى آورد و ما بطور جدى مى رفتیم مطالعه مى كردیم. خواندن آثار این استادان هم لذت بخش بود.»
دکتر محمود عرفانی در سال 56-1355 (ش.) به ایران بازگشت و به هیأت علمی دانشكده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران پیوست. در سال ۱۳۵۸ (ش.) به سمت استادیار، سال 1369 (ش.) به سمت دانشیار و سال 1376 (ش.) به سمت استادی همان دانشکده رسید.
دکتر محمود عرفانی بیش از 20 سال است که استاد در کنگره های بین المللی متعددی می باشد و در آن ها شركت و به ارائه مقاله خود پرداخته است. كنگره هاى متعددى كه در فرانسه، بلژیك، هند، ویتنام، ژاپن، چین، انگلیس، هلند، ایتالیات، سوئیس، برزیل، كانادا، مراكش، مصر، سوریه، یونان و لوكزامبورگ برگزار شد، حضور داشت و در حوزه هاى حقوق تجارت و حقوق تطبیقى مقالات خود را به زبان های فرانسه و انگلیسی ارائه نموده است. در این سفرها از موزه ها و اماكن و آثار تاریخى كشورهاى یادشده در حد امكان بازدید كرده است. در وصف اهرام ثلاثه مصر بیان می کند:
«اهرام مصر جزء عجایب هفتگانه جهان است. حدود ۶۵ – ۶۰ درصد از درآمد مصر و یونان از راه جذب جهانگرد كسب مى شود. در داخل یكى از اهرام در كنار جسد مومیایى شده فرعون مصر، میوه و عسل كه متعلق به چند هزار سال قبل است با همان تازگى و طراوت مانده است. مومیایى كردن در عهد باستان یك علم بوده كه هنوز رمز و رازهاى آن كشف نشده و شاید بتوان گفت كه انسان ها در قدیم سوادشان خیلى بیشتر بوده است.»
در سفر به مصر متوجه مى شود كه براى مرمت انگشت شكسته شده ابوالهول چند میلیون دلار بودجه اختصاص داده اند و در شهر بروژ بلژیك هم مى بیند كه شهر را به صورت گذشته آن با خیابان هاى سنگفرش شده حفظ كرده اند، دُرشكه ها در حال عبور از خیابان هستند. در خصوص درآمدهاى جهانگردى که حدود ۲ میلیارد دلار است، بیان می کند:
«الآن صنعت توریسم باعث رونق گرفتن ۶۵ صنعت دیگر مثل هتلدارى و صنایع دستى مى شود. در حال حاضر سالیانه حدود ۲۵ میلیون نفر از برج ایفل و موزه هاى پاریس دیدن مى كنند. الان درآمد كل جهانگردى فرانسه سالیانه ۹۰ میلیارد دلار است كه دولت ۱۰ میلیارد دلار آن را به عنوان مالیات اخذ مى كند و در جهت رفاه جامعه هزینه مى كند.»
عرفانى كه در كنگره اى بین المللى در یونان حضور داشت، موفق شد اثر باستانى آكروپولیس را مشاهده كند و در توصیف آن مى گوید:
«شاید تخت جمشید ما بهتر از آكروپولیس باشد ولى یونانى ها در سال چندین میلیارد دلار درآمد ناشى از صنعت توریسم دارند.»
ایشان از چین هم دیدن كرد و مردم چین را مردمى پرتحرك و سختكوش ارزیابى مى كند. كشورى كه با پراگماتیسم یا مصلحت گرایى توانسته تجارت آزاد را در خود رونق دهد.
«چینى ها هنر ارزان ساختن كالا را دارند. با همان كیفیت كالاهاى خارجى، كالا مى سازند و مثلاً با نصف قیمت آن را به فروش مى رسانند. حتى ژاپنى ها هم تعجب مى كنند كه چطور مى شود كالایى را تا این حد ارزان ساخت.»
استاد در مورد قانون جدید تجارت كه مراحل تصویب شدن قانونى را مى پیماید چنین ظهارنظر نمودند:
«ما باید اساس قوانین گذشته را حفظ كنیم و بعد با توجه به مقتضیات زمان آنها را اصلاح كنیم. نمى توان قوانین گذشته را كنار گذاشت و از نوع شروع به نوشتن قانون كرد. الآن مجموعه قوانین ناپلئون كه در سال ۱۸۰۴ تصویب شده و جزو شاهكارهاى حقوق مدنى فرانسه است، بعد از گذشت ۲۰۰ سال اعتبار خود را حفظ كرد؛ البته اصلاحاتى در آن صورت گرفته و یا ضمیمه هایى به آن اضافه شده است.»
دکتر محمود عرفانى به كوهنوردى و شنا علاقه خاصى دارد و به موسیقى هم تعلق خاطر فراوانى نشان مى دهد و در ایام جوانى به مدت ۸ سال به صورت آكادمیك و علمى در این عرصه تحصیل كرده است. ایشان آمال و آرزوهایش را چنین توصیف می کند:
«من علاقه دارم كه بخوانم و بنویسم. بهتر از این چیزى نمى شود. تا الآن هم سالم زندگى كرده‌ام و یك ریال مال حرام نخورده ام. آرزویم این است كه واحدهاى تولیدى، صنعتى و خدماتى ما خوب كار كنند و مدیریت هم تقویت بشود. یعنى افراد آگاه، باسواد و سالم مدیر شوند و اشتغال ایجاد كنند و جوانان را از این وضع كنونى خارج كنند. در عین اینكه آموزش اخلاقى را هم باید در جامعه فراموش نكرد
عناوین علمی و شغلی:
عناوین علمی و شغلی دکتر محمود عرفانی عبارتند از:
✓ استاد سازمان جهانى مالكیت فكرى (WIPO) است
✓ عضو آکادمی بین الملل حقوق تطبیقی از سال 1362 تاکنون
✓ عضو انجمن بین المللى آموزشى و پژوهشى مالكیت فكرى از سال ۱۳۷۹ تاكنون.
✓ انجمن بین المللی دوستداران حقوق فرانسه از سال 1376 تاکنون
✓ عضو انستیتوی حقوق بین المللی فرانسه از سال 1370 تاکنون
✓ عضو انجمن دوستداران حقوقدانان فرانسه (هانری کاپیتان) از سال 1376 تاکنون
✓ عضو انجمن بین المللی آموزشی و پژوهشی (ATRiP-Wipo) از سال 1379 تاکنون
✓ عضو کانون وکلای دادگستری مرکز از سال 1370 تاکنون
✓ عضو کانون وکلای کانادا از سال 1371 تاکنون
آثار و تألیفات:
مهمترین آثار دکتر محمود عرفانی به شرح زیر است:
الف- کتب
به فارسی
✓ حقوق تجارت (جلد اول) اعمال تجارتی – تجار – دفاتر – حمل و نقل مالکیت صنعتی (با تجدید نظر)، نشر میزان، ۱۳۸۳
✓ حقوق تجارت (جلد دوم شرکتهای تجاری)، نشر میزان، ۱۳۸۱
✓ حقوق تجارت (جلد سوم اسناد تجاری)، نشر میزان، ۱۳۸۱
✓ حقوق تجارت (جلد چهارم ورشکستگی و تصفیه اموال)، نشر میزان، ۱۳۸۴
✓ حقوق تجارت جلد 5 (مالکیت صنعتی، حقوق بیمه، حقوق بانکی، شرکتهای دولتی ومشارکت بازگانی)
✓ حقوق تجارت به زبان ساده شامل کلیه مباحث حقوق تجارت، میزان و ماجد، ۱۳۷۳، (تجدیدنظر) نشر میزان، ۱۳۸۵
✓ حقوق تجارت بین الملل در 2 جلد، انتشارات ماجد، ۱۳۷۳
✓ حقوق تجارت بین الملل (جلد اول، برات و سفته بین المللی، به انضمام ترجمه کنوانسیون برات و سفته بین المللی مصوب نهم دسامبر 1988 (م.) کمیسیون حقوق تجارت بین الملل، سازمان ملل متحد)
✓ حقوق تطبیقی و نظام های حقوقی معاصر شامل حقوق فرانسه، آلمان، ایتالیا، انگلیس و قدراسیون روسیه (جلد اول)، جنگل، ۱۳۸۵
✓ طلاق در حقوق فرانسه و ایتالیا، جنگل، ۱۳۸۵
✓ مجموعۀ قوانین تجارت
✓ محشای قانون تجارت و حقوق جزای تجارت
به انگلیسی
✓ حق کسب اطلاع سهامداران در حقوق فرانسه، آلمان، انگلیس، و امریکا (به زبان فرانسه)
✓ کتاب حقوق تجارت به زبان انگلیسی (در دو جلد).
✓ مقدمه بر حقوق تجارت در ایران (به زبان انگلیسى)
✓ حقوق شركتها در ایران (به زبان انگلیسى)
ب- مقالات
تألیف ۲۰ مقاله علمى و چاپ آن در نشریات معتبر بین المللى و تألیف مقالات متعدد مرتبط با حوزه درسى.
منبع: قضاوت آنلاین با اقتباس از بانک اطلاعات حقوقی شخصی، کتاب چهره ها در تاریخچه نظام آموزش عالی حقوق و عدلیه نوین، عباس مبارکیان، چاپ اول، انتشارات پیدایش، تابستان ۱۳۷۷، وب سایت های دیداد، ویکی پدیا و وبلاگ هوا
باسلام
استاد عزیزم آقای دکتر عرفانی در دانشگاه آزاد کرج مشغول به تدریس حقوق تجارت بین الملل هستند.
یادم هست سر کلاس درس ایشون، یک صفحه متن انگلیسی را با لهجه بریتیش چنان زیبا خواندند که همه دانشجویان محو کلام استاد بودند. من که در ردیف اول و جلوی ایشان نشسته بودم و هاج و واج ایشان را نگاه می کردم، بعد از خواندن، نگاهی به من انداختن و چهره مبهوت من را دیدند و گفتند: البته زبان فرانسه اش شیرین تر است.
سلامتی وجودش صلوات
با درود
از این که خاطره بسیار زیبایتان از استاد را با بازدیدکنندگان قضاوت آنلاین به اشتراک گذاشتید، بی نهایت سپاسگزاریم.
ما نیز برای سلامتی اساتیدی چون دکتر محمود عرفانی که از بانیان تدریس حقوق تجارت در ایران می باشند، طول عمر آرزو مندیم.