آیا ایداع دستمزد کارشناسی خارج از موعد مقرر قانونی قابل پذیرش است یا در حکم عدم پرداخت می باشد؟
صورت‌جلسه نشست قضایی قضات مورخ ۱۳۸۵/۱۰/۲۵ شهر بافت در استان کرمان
موضوع: پرداخت دستمزد کارشناس خارج از مهلت مقرر
پرسش: چنانچه دستمزد کارشناس خارج از مهلـت مقـرر موضـوع مـاده 259 قـانون آیـین دادرسی مدنی پرداخت شود و در صورتی که مورد ایراد طرف واقع شـده و یـا نشـود، وظیفه چیست؟
نظر اکثریت
با توجه به صراحت ماده مذکور و لحاظ داشتن مبحث مواعـد در قـانون آیـین دادرسـی، مدنی چنانچه پرداخت دستمزد کارشناس خارج از مهلت باشد اعم از اینکه مورد ایـراد دادگاه واقع شود یا خیر و نیز با عنایت به اینکه قواعد قـانون آیـین دادرسی مدنی قواعـد شکلی و آمرانه است که دادگاه موظف به رعایت آن است، لذا در فرض عدم ارایه دلیل و عذر موجه بر تأخیر پرداخت کارشناسی از جمله عداد دلایل دعوا خارج خواهـد شـد و چنانچه اتخاذ تصمیم با توجه به سایر ادله میسر نباشد، قـرار ابطـال دادخواسـت صـادر خواهد شد.
نظر اقلیت
چنانچه دستمزد کارشناس خارج از مهلت بوده لیکن مورد ایراد طرف دعوا قرار نگرفته باشـد با توجه به اینکه قاضی مستنداً به ماده 199 قانون آیـین دادرسی مدنی می تواند هر اقدامی را در جهت کشف حقیقت انجام دهد صدور وقت اجرای قرار کارشناس و ادامـه رسـیدگی پرونـده بلامانع است.
نظر هیئت عالی
بر حسب مقررات ماده 257 قـانون آیـین دادرسی مدنی دادگاه می تواند رأساً یا به درخواست هر یـک از اصـحاب دعـوا قـرار ارجاع امر به کارشناس صادر کند. مطابق مقررات ماده 259 همان قانون ایـداع دسـتمزد کارشناس به عهده متقاضی است و اگر دادگاه بدون جلب نظر کارشناس قادر بـه اخـذ تصمیم نشود، در این صورت پرداخت حق الزحمه کارشناس در مرحله بدوی با خواهـان و در مرحله تجدیدنظر با تجدیدنظرخواه است. به هر تقدیر پس از صدور قرار ارجاع امـر به کارشناس و ابلاغ آن به متقاضی و یا خواهان ظـرف مـدت یـک هفتـه بایـد دسـتمزد کارشناس پرداخت شود.
پرداخت دستمزد کارشناس خارج از فرجه یک هفته، در حکم عدم پرداخـت آن اسـت و در آن این مورد اگر ارجاع امر به کارشناس بر طبق تقاضای هر یک از اصحاب دعـوا باشـد و در فرجه مقرر حق الزحمه کارشناس پرداخـت نشـود، ارجـاع امـر بـه کارشـناس از دلایـل متقاضی خارج می شود و اگر ارجاع امر به کارشناس با نظر دادگـاه باشـد و دادگـاه بـدون جلب نظر کارشناس نتواند رأی صادر کند، قرار ابطال دادخواست بدوی صادر می شود. اگر تصمیم ارجاع امر به کارشناس به وسیله دادرسان دادگاه تجدیدنظر باشد، با عـدم پرداخـت حق الزحمه کارشناس، تجدیدنظرخواهی متوقف می شود و این توقـف مـانع اجـرای حکـم بدوی نیست.
سامانه نشست های قضایی قضات
در شورای حل اختلاف هم به همین صورت است ؟
سلام
با توجه به «تبصره 1 ماده 18 قانون شوراي حل اختلاف» پاسخ مثبت است.
در عمل مواردی دیده شد که پرداخت هزینه خارج از مهلت نیز پذیرفته شد، به ویژه زمانی که پرونده در وقت نظارت بوده و قاضی دادگاه و شورا متوجه انقضای مهلت نشده و خوانده دعوی نیز مراتب را به دادگاه یا شورا اعلام ننمود.