قضاوت آنلاین: از قانون حاضر در برخی اسناد به عنوان «قانون گزینش کشور» یادشده می‌شود. شاید بتوان علت را در آن دانست که این قانون به موجب «قانون تسری قانون گزینش معلمان و کارکنان آموزش و پرورش به کارکنان سایر وزارتخانه ها و سازمان ها و مؤسسات و شرکت های دولتی مصوب 9 اردیبهشت 1375 مجلس شورای اسلامی» نسبت به سایر موارد مصرح در عنوان آن نیز مجری است و به این علت برای عنوان آیین نامه اجرایی ماده 18 قانون گزینش معلمان و کارکنان آموزش و پرورش، عنوان «آیین نامه اجرایی قانون گزینش کشور» برگزیده شد! در نتیجه باید بر آن بود که جزء در موارد مستثنی شده در قانون و آیین نامه‌های ذکرشده، تنها همین قانون حاکم بر گزینش کارکنان وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها و مؤسسات و شرکت‌های دولتی در کشور است.
قانون گزینش معلمان و کارکنان آموزش و پرورش مصوب 14 شهریور 1374 مجلس شورای اسلامی
ماده 1 – گزینش مربیان پرورشی، معلمان و کلیه کارکنان آموزش و پرورش بر اساس فرمان مورخ 1361.10.15 حضرت امام خمینی (ره) به شرح زیر خواهد بود:
ضوابط:
ماده 2 – ضوابط عمومی گزینش اخلاقی، اعتقادی و سیاسی کارکنان آموزش و پرورش، مدارس غیر انتفاعی، سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه اعم از داوطلبان مراکز تربیت معلم، دانشسرای تربیت معلم، تعهد دبیری، متعهدین خدمت و استخدام و اشتغال، بورسیه‌های داخل و خارج، اعزام مأمورین ثابت، مأمورین و منتقلین سایر دستگاه‌ها برای مشاغل آموزشی و غیر آموزشی، علاوه بر داشتن شرایط عمومی استخدام، (صلاحیت علمی و توانائی جسمی و روانی)، به قرار ذیل است:
1 – اعتقاد به دین مبین اسلام و یا یکی از ادیان رسمی مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
2 – التزام عملی به احکام اسلام.
3 – اعتقاد و التزام به ولایت فقیه، نظام جمهوری اسلامی و قانونی اساسی.
4 – عدم اشتهار به فساد اخلاقی و تجاهر به فسق.
5 – عدم سابقه وابستگی تشکیلاتی، هواداری از احزاب و سازمان‌ها و گروه‌هائی که غیر قانونی بودن آن‌ها از طرف مقامات صالحه اعلام شده و یا می‌شود مگر آن که توبه ایشان احراز شود.
6 – عدم سابقه محکومیت کیفری مؤثر.
7 – عدم اعتیاد به مواد مخدر.
تبصره 1 – در خصوص بند 2 اقلیت‌های مذهبی مصرح در قانون اساسی از نظر اعتقادی و عملی با رعایت قوانین و مقررات مربوطه تابع شرائط خاص خود می‌باشند و در هر حال نباید متجاهر به نقض احکام اسلامی باشند.
تبصره 2 – ایثارگران در گزینش دارای اولویت می‌باشند و در موارد محدودیت ظرفیت و کثرت تقاضا، ملاک‌های تقدم (مانند مناطق محروم، فعالیت در نهادهای انقلاب، شرکت در نماز جمعه و جماعات، پوشش چادر برای خواهران) نیز نسبت به داوطلبان اعمال می‌گردد.
تبصره 3 – تشخیص بند 5 ضوابط عمومی به عهده وزارت اطلاعات و در سایر موارد به عهده هیأت عالی گزینش می‌باشد.
ترکیب و وظایف هیأت عالی گزینش:
ماده 3 – ارکان گزینش کشور عبارتند از:
1 – رئیس جمهوری.
2 – هیأت عالی گزینش.
3 – هیأت‌های مرکزی.
4 – هسته‌های گزینش.
ماده 4 – رئیس جمهور برای انجام وظایف مقرر در ماده 5 این قانون و با توجه به مواد و ضوابط مندرج در فرمان حضرت امام (ره) هیأت عالی گزینش را با ترکیب زیر تشکیل می‌دهد:
1 – نماینده قوه قضائیه به انتخاب رئیس قوه قضائیه.
2 – دبیر کل سازمان امور اداری و استخدامی کشور (در صورتی که فردی توسط رئیس جمهور به این سمت منصوب شده باشد.)
3 – وزیر یا بالاترین مقام دستگاه اجرایی حسب مورد.
4 – دو نماینده از کمیسیون‌های امور اداری و استخدامی و آموزش و پرورش به انتخاب مجلس شورای اسلامی به عنوان ناظر.
تبصره – دبیرخانه هیأت عالی گزینش که زیر نظر دبیر هیأت و در نهاد ریاست جمهوری می‌باشد، دارای ردیف مستقل بودجه بوده و کماکان از کلیه امکاناتی که در اختیار دارد استفاده خواهد نمود.
ماده 5 – وظایف رئیس جمهور در اجرای گزینش کشور به شرح ذیل می‌باشد:
1 – تعیین سیاست‌ها، خط مشی‌ها، تطبیق ضوابط مربوط به امر گزینش با موازین شرعی، تعیین ضوابط، تعیین شرایط و مرجع احراز توبه و تغییرات مربوطه.
2 – ایجاد، تفکیک، ادغام و انحلال هیأت‌های مرکزی گزینش و عنداللزوم انحلال هسته‌ها.
3 – تدوین و تصویب آیین‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها، بخشنامه‌ها، فرم‌های لازم جهت حسن انجام امور گزینشی کشور.
4 – بررسی و احراز صلاحیت اعضاء هیأت‌های مرکزی، مسئول و معاونین دبیرخانه، مدیر و اعضاء هسته‌های گزینش کشور و عنداللزوم در سایر موارد مربوطه.
5 – مرجع عالی تفسیر و توضیح آیین‌نامه‌ها، شرح وظایف، نظارت و بازرسی، هماهنگی، رسیدگی به شکایات، آموزش و پژوهش، احراز صلاحیت، ارزشیابی عملکرد، عزل و نصب کادر گزینش، بانک اطلاعاتی، زمان‌بندی، استفاده از تکنولوژی در گزینش کشور.
6 – اعلام نظر نهایی نسبت به آرای صادره گزینشی، بودجه، تشکیلات، نیروی انسانی مورد نیاز هیأت‌های مرکزی و هسته‌های گزینش و ارسال به مراجع ذیربط جهت تصویب.
7 – تعیین نمودار تشکیلاتی، تشکیلات تفصیلی و بودجه مورد نیاز هیأت عالی گزینش.
تبصره 1 – مصوبات هیأت عالی گزینش پس از تأیید رئیس جمهور لازم‌الاجرا است.
تبصره 2 – وظایف دبیر هیأت عالی گزینش در صورت تفویض رئیس جمهور عبارتست از:
1 – اداره امور اجرایی هیأت عالی و دبیرخانه آن با نظر هیأت.
2 – صدور احکام انتصابات طبق مقررات
3 – پیگیری و اجرای مصوبات هیأت عالی و انجام کلیه امور اجرایی گزینش کشور از قبیل آموزش و پژوهش، نظارت، بازرسی و پیگیری،هماهنگی، ارزشیابی و پیشنهاد عزل کادر گزینش.
ماده 6 – رئیس جمهور با رعایت مفاد این قانون می‌تواند اداره امور گزینش کشور را مستقیماً عهده‌دار شود و یا به عهده دیگری بگذارد.
تشکیلات:
ماده 7 – تشکیلات گزینش وزارت آموزش و پرورش به این شرح خواهد بود:
الف – هیأت مرکزی گزینش توسط هیأت عالی گزینش تشکیل می‌گردد و به عنوان مرجع گزینش در وزارت آموزش و پرورش خواهد بود، اعضای‌هیأت مذکور که با حکم دبیر هیأت عالی گزینش منصوب می‌شوند، عبارتند از:
1 – نماینده وزیر.
2 – نماینده سازمان امور اداری و استخدامی کشور.
3 – نماینده هیأت عالی گزینش.
تبصره 1 – یک نفر از اعضاء کمیسیون آموزش و پرورش به انتخاب کمیسیون به عنوان ناظر حضور خواهد داشت.
تبصره 2 – هیأت مرکزی گزینش دارای یک دبیر خواهد بود که با پیشنهاد اعضاء هیأت مرکزی و حکم دبیر هیأت عالی گزینش به مدت 4 سال منصوب می‌گردد و انتخاب مجدد او بلامانع است، تغییر دبیر با تصویب هیأت عالی خواهد بود.
تبصره 3 – دبیرخانه هیأت مرکزی زیر نظر آن هیأت تشکیل می‌گردد، مسئول آن به پیشنهاد هیأت مرکزی و تأیید هیأت عالی و با حکم دبیر هیأت منصوب خواهد شد.
ب – هسته‌های گزینش، که در واحدهای مختلف وزارت آموزش و پرورش مرکب از سه تا پنج نفر می‌باشد، در امتداد پست‌های سازمانی و توسط هیأت مرکزی عنداللزوم تشکیل می‌گردد. اعضای هسته‌های گزینش با صلاحدید و معرفی هیأت مرکزی، پس از تأیید صلاحیت آنان از سوی هیأت‌عالی، با امضاء دبیر هیأت مرکزی گزینش منصوب می‌شوند.
تبصره – هسته‌های گزینش دارای یک مدیر خواهند بود که با حکم دبیر هیأت مرکزی منصوب می‌شوند.
ج – وظایف و حدود اختیارات:
ماده 8 – وظایف هیأت مرکزی گزینش به شرح زیر خواهد بود:
1 – ایجاد، تفکیک، ادغام و انحلال هسته‌های گزینش مورد نیاز طبق دستورالعمل‌های هیأت عالی گزینش.
2 – بررسی، انتخاب، معرفی اعضاء هسته‌های گزینش، مسئول و معاونین دبیرخانه به هیأت عالی گزینش.
3 – رسیدگی به شکایات در مرحله دوم تجدید نظر.
4 – اجرای مصوبات، دستورالعمل‌ها، بخشنامه‌ها و سایر امور محوله که از سوی هیأت عالی گزینش ابلاغ می‌گردد.
5 – ایجاد هماهنگی، آموزشی، بازرسی، نظارت و ارزشیابی عملکرد کلیه هسته‌های گزینش و تهیه بخشنامه‌های مربوطه.
6 – ارتباط و هماهنگی‌های لازم با دستگاه‌ها و مراجع ذیربط.
7 – پیشنهاد نمودار تشکیلاتی و بودجه هیأت مرکزی و هسته‌های گزینش تابعه به وزارتخانه.
ماده 9 – وظایف دبیر هیأت مرکزی گزینش عبارت است از:
1 – اداره امور اجرایی هیأت مرکزی و دبیرخانه طبق دستورالعمل‌های هیأت عالی گزینش.
2 – صدور احکام انتصاب پس از طی مراحل قانونی.
3 – پیگیری و اجرای مصوبات هیأت مرکزی و هیأت عالی گزینش.
ماده 10 – هسته‌های گزینش وظایف ذیل را زیر نظر هیأت مرکزی به عهده دارند:
1 – اجرای دستورالعمل‌ها، بخشنامه‌ها و سایر موارد محوله از هیأت مرکزی و هیأت عالی گزینش.
2 – بررسی و تعیین صلاحیت اخلاقی، اعتقادی، سیاسی متقاضیان مشمول این قانون قبل از ورود تا مرحله قطعیت اشتغال (به تحصیل یا‌استخدام).
3 – تأیید صلاحیت کارکنان هسته.
4 – رسیدگی به شکایات در مرحله اول تجدید نظر.
ماده 11 – وظایف مدیر هسته به شرح ذیل می‌باشد:
1 – اداره امور اجرایی و هماهنگی امور واحدهای هسته گزینش طبق دستورالعمل‌های هیأت مرکزی و هیأت عالی گزینش.
2 – صدور احکام انتصاب کارکنان پس از بررسی و تأیید هسته گزینش.
3 – اجرای کلیه مصوبات هسته گزینش، هیأت مرکزی و هیأت عالی گزینش.
ماده 12 – وظایف وزارت آموزش و پرورش در امر گزینش به شرح ذیل است:
1 – برگزاری امتحانات یا مصاحبه تخصصی در موارد لزوم طبق مقررات استخدام کشوری (همزمان با طی مراحل گزینش) با مسئولیت نماینده وزیر در هیأت (در صورت تفویض سازمان امور اداری و استخدامی کشور).
2 – انجام امور معاینات پزشکی اعم از معاینات عمومی و آزمایشگاهی به طور اعم و اخص طبق آیین‌نامه پیشنهادی سازمان امور اداری و استخدامی کشور که به تصویب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خواهد رسید.
3 – پیشنهاد نمودار تشکیلاتی و بودجه مورد نیاز هیأت مرکزی و هسته‌های گزینش تابعه آن حسب مورد به سازمان امور اداری و استخدامی کشور‌یا سازمان برنامه و بودجه.
4 – تأمین کلیه امکانات مورد نیاز هیأت مرکزی و هسته‌های گزینش تابعه اعم از پرسنل، جا و مکان، وسایل نقلیه و همچنین پیش‌بینی ردیف‌مستقل بودجه برای هیأت مرکزی گزینش.
تبصره 1 – سازمان‌های امور اداری و استخدامی کشور و برنامه و بودجه موظفند حسب مورد نسبت به پیشنهادهای وزارتخانه با رعایت نظر هیأت‌عالی گزینش اقدام نمایند.
تبصره 2 – کلیه امکاناتی که در تاریخ 1373.7.1 در اختیار هیأت مرکزی و هسته‌های گزینش آموزش و پرورش بوده است اعم از نیروی انسانی‌موجود با توجه به پست‌های سازمانی، مکان، وسیله نقلیه کماکان در اختیار هیأت تشکیل شده بر اساس این قانون خواهد بود به استثناء مواردی که‌طبق قانون منتقل یا واگذار شده باشد.
سایر مقررات:
ماده 13 – کارگزاران گزینش می‌باید علاوه بر ضوابط مندرج در ماده 2 این قانون دارای شرایط زیر نیز باشند:
الف – شرایط مقرر در فرمان 1361.10.15 حضرت امام خمینی (ره) صالح، متعهد، عاقل، صاحب اخلاق کریمه، فاضل، متوجه به مسایل روز باشند و تنگ‌نظر، تندخو، مسامحه‌کار و سهل‌انگار نباشند.
ب – 25 سال سن و تأهل برای اعضای هیأت‌های مرکزی و 23 سال سن و تأهل برای اعضاء هسته‌های گزینش و تأهل برای سایر پرسنل گزینش با‌اولویت.
ماده 14 – افرادی که در مراحل گزینش واجد شرایط عمومی یا انتخاب اصلح تشخیص داده نشوند در صورت اعتراض می‌توانند تقاضای کتبی خود‌را حداکثر تا دو ماه در هر مرحله پس از دریافت حکم به مرجع تجدید نظرکننده (اول، دوم) تحویل دهند و در صورت عدم اعتراض در مهلت مقرر رأی‌صادره قطعی و لازم‌الاجراء است. دستورالعمل این ماده توسط هیأت عالی گزینش تهیه و به تصویب می‌رسد.
تبصره 1 – مرحله اول تجدید نظر توسط هسته گزینش (حداقل با دو نفر جدید) و مرحله دوم آن توسط هیأت مرکزی صورت می‌گیرد.
تبصره 2 – هیأت عالی گزینش نسبت به هر مورد از احکام صادره و هرگونه تخلف اعم از مسامحه‌کاری، تندروی، اعمال تبعیض و انجام امور‌خلاف شرع رسیدگی نموده و پس از اصلاح یا ابطال آراء، هیأت صادرکننده رأی را ملزم به اجرای رأی جدید، برخورد با متخلف، ترمیم و یا انحلال‌واحد گزینش و یا ارجاع به مراجع ذیربط نموده و در غیر این صورت رأساً اقدام می‌نماید. هیأت عالی گزینش دستورالعمل این تبصره را تهیه و تصویب خواهد نمود.
تبصره 3 – معترضین به آراء هیأت مرکزی و هسته‌ها حداکثر تا دو ماه پس از ابلاغ رأی می‌توانند به دیوان عدالت اداری شکایت نمایند و دیوان‌نسبت به رسیدگی اقدام می‌نماید.
ماده 15 – صدور رأی در گزینش افرا با شرایط عمومی یا انتخاب اصلح تابع نظر اکثریت اعضاء بوده و بر مبنای اقرار یا بینه به شرط عدم تعارض یا شیاع مفید اطمینان یا قرائن و امارات موجب اطمینان که حداقل با انجام تحقیق (غیر از اقرار) از منابع موثق و طبق موازین شرعی احراز می‌گردد. سایر مراحل طبق دستورالعمل هیأت عالی گزینش خواهد بود.
ماده 16 – هیأت مرکزی موظف است حداکثر ظرف سه ماه از زمان دریافت مدارک و امکانات لازم از مراجع مربوط، امور گزینشی افراد موضوع این قانون را قبل از ورود به انجام رسانده و نتایج را اعلام نماید. در موارد عدم تکمیل ظرفیت، حوادث غیر مترقبه این مدت حداکثر تا دو ماه با موافقت هیأت عالی گزینش قابل تمدید است.
تبصره 1 – گزینش نیروهای غیر رسمی و غیر ثابت اعم از روزمزد، قراردادی، پیمانی و عناوین مشابه در چارچوب این قانون و بر طبق دستورالعملی که با همکاری سازمان امور اداری و استخدامی کشور و توسط هیأت عالی تهیه و تنظیم می‌گردد، خواهد بود ولی در هر صورت صدور احکام استخدامی تا مرحله قطعی اعم از رسمی یا ثابت با نظر گزینش خواهد بود. در غیر این صورت هر گونه پرداخت وجه غیر قانونی است.
تبصره 2 – همکاری با گزینش کشور در صورت عدم وجود پست سازمانی به عنوان تصدی بیش
از یک پست تلقی نخواهد شد.
ماده 17 – وزارت اطلاعات و کلیه دستگاه‌های اجرایی و قضایی و نیروی انتظامی، سازمان‌های حفاظت اطلاعات و عقیدتی سیاسی نیروهای‌مسلح مکلفند در رابطه با گزینش افراد همکاری‌های لازم را با هیأت عالی و هیأت مرکزی گزینش اعمال و اطلاعات مورد نیاز را حداکثر ظرف مدت 2ماه با رعایت قوانین و مقررات با طبقه‌بندی مربوطه در اختیار قرار دهند.
ماده 18 – آیین‌نامه اجرایی این قانون حداکثر ظرف مدت سه ماه توسط هیأت عالی گزینش با همکاری سازمان امور اداری و استخدامی کشور و وزارت آموزش و پرورش تهیه و به تصویب کمیسیون مشترک آموزش و پرورش و امور اداری و استخدامی مجلس شورای اسلامی خواهد رسید.
قانون فوق مشتمل بر هجده ماده و هفده تبصره در جلسه روز سه شنبه چهاردهم شهریور ماه یک هزار و سیصد و هفتاد و چهار مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 1374.6.22 به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی – علی‌اکبر ناطق نوری
منبع: قضاوت آنلاین به نقل از روزنامه رسمی شماره 14735 مورخ 1374/07/13
