همه چیز در مورد دعوای حقوقی پلیس فدرال آمریکا علیه شرکت اپل
درخواست پليس فدرال آمريکا از اپل براي بازکردن قفل گوشي عاملان حمله تروريستي اخير در کاليفرنيا و مقاومت اپل در برابر آن، در بستر بزرگتري خود را نشان مي داد. چالش واقعي در اين است که آيا قانوني متعلق به دو قرن پيش قابل اعمال بر فناوري هايي است که اين روزها دست به دست مي گردند و اساساً چنين پرونده اي چه تأثيري بر دنياي (فناوري ) امروز مي گذارد؟ آیا یک آیفون نماینده تمامی آیفون‌هاست؟ با ما همراه شويد تا در اين ارتباط از ناگفته های این دعوی بيشتر بدانيد.
شرح ماجرا:
داستان از آنجا شروع شد که «اف بی آی»(1) از اپل خواست تا به این سازمان کمک کند قفل آیفونِ یکی از عاملان تیراندازی به نام رضوان فاروق در سن برناردینو که منجر به کشته شدن عده ای شد را بشکند.
رضوان فاروق و همسرش، شهروندان آمریکایی با ریشه و تبار پاکستانی و سعودی، پنج ماه پیش با حمله به یک خانه 
سالمندان در سن برناردینو در ایالت کالیفرنیا، که خود پیشتر در آن کار می‌کردند، 14 تن را کشته و 22 نفر دیگر را زخمی کردند و این دو خود نیز کشته شدند. فاروق و همسرش به نام داعش به این اقدام تروریستی دست زدند؛ از زمان سربرآوردن داعش، این نخستین حمله تروریستی این گروه در خاک آمریکا محسوب می‌شد. پلیس فدرال آمریکا تأکید دارد که اطلاعات در تلفن همراه رضوان فاروق می‌تواند حاوی اطلاعاتی باشد که به تحقیقات مربوط به این حمله تروریستی کمک کند اما در شکستن قفل تلفن در پنج ماه گذشته ناکام مانده بود.
شرکت اپل در پاسخ به خواست پلیس فدرال آمریکا استدلال کرد شکستن قفل آیفون و دسترسی به اطلاعات شخصی افراد برخلاف تعهد این شرکت به مشتریان خود است و یک «بدعت خطرناک» را بنیان خواهد گذاشت و در نتیجه از انجام این خواسته طفره رفت.
کیم کوک؛مدیر عامل شرکت اپل در آخرین روز دوشنبه ماه مارس 2016 میلادی در کنفرانس خبری در مقرر این شرکت در سانفرانسیسکو قبل از مراسم معرفی و رونمایی از چندین محصول جدید شرکت، چند دقیقه را صرف توضیح دعوای حقوقی شرکت اپل با پلیس فدرال آمریکا کرد و بیان داشت:
«ما آیفون را برای شما ساختیم، برای مشتریان اپل و می دانیم که برای خیلی از شما گوشی آیفون یک وسیله کاملاً خصوصی است، برای بسیاری از کاربران آیفون جزء لاینفک زنگی شد. یک ماه پیش ما از آمریکایکایی های سراسر کشور خواست کردیم تا در یک گفتگو به ما بپیوندند. ما به عنوان یک ملت باید تصمیم بگیریم آیا حاضریم به دولت اجازه دهیم به حریم خصوصی ما وارد شود و اجازه داشته باشد اطلاعات شخصی ما را جستجو کند یا خیر؟»
تیم کوک همچنین اضافه کرد: «باید بگویم که به عنوان مدیر عامل شرکت اپل از حمایت بسیار بالای کاربران و صاحبان و مدیران شرکت های فناوری از این ایده بسیار خوشحال و سرافراز شدم. 
مدیران شرکت های فناوری از این ایده بسیار خوشحال و سرافراز شدم. شرکت اپل توقع نداشت که هیچ وقت با دولت آمریکا در تضاد سیاست قرار گیرد، ولی ما اعتقاد داریم که وظیفه ما کمک به کابران اپل برای حفظ حریم خصوصی و اطلاعات شخصی آنها است. این وظیفه ما در قبال کاربران اپل و در قبال کشورمان است. این داستانی است که تمام آمریکایی ها را تحت تأثیر قرار خواهد داد و به شما قول می دهم که شرکت اپل از بار این مسئولیت شانه خالی نخواهد کرد.»
تیم کوک تأکید کرده بود که این شرکت درخواست اف‌بی‌آی را رد می‌کند زیرا به اعتماد کاربران به تجهیزات اپل لطمه می‌زند و از این به بعد، به نهادهای امنیتی نیز امکان می‌دهد که به اطلاعات هر شهروند دیگر به سهولت دسترسی یابند. در این میان، اپل تهدید کرد که بخاطر فشاری که در آن قرار گرفته، علیه اف‌بی‌آی شکایت می‌کند اما دادگاهی که قرار بود به شکایت اولیه اپل رسیدگی کند، در روزهای گذشته لغو شد.
چرا اپل در برابر خواسته اف بی آی مقاومت کرد؟
سئوال اصلی در این است که چرا شرکت اپل به درخواست اف بی آی پاسخ مثبت نداد؟ اصل دعوی اینجا است که آیفونِ متعلق به عامل اصلی حملات سن برناردینو در دست یکی از همکاران او است اما 10 تلاش ناموفق برای بازکردن قفل آن، سیستم حفاظتی را فعال می کند که همه اطلاعات موجود بر گوشی را حذف می کند؛ چیری که می تواند مطلوب من و شما به عنوان کاربران عادی آیفون باشد زیرا ما نمی خواهیم که اگر کسی گوشی ما را سرقت کرد آنقدر با آن سرو کله بزند تا قفل آن را باز کند و به این ترتیب به اطلاعات خصوصی ما دست یابد اما این سیستم حفاظتی در این پرونده خاص، به مذاق اف بی آی خوش نمی آید چون نمی خواهد با چند تلاش ناموفق، کلیه اطلاعات موجود در این آیفون خاص که ممکن است سرنخی در مورد گروههای مرتبط بدست بدهد و احتمالاً به پیشگیری از دیگر حملات کمک کند از بین برود.
حرف اصلی اپل این است که بازکردن قفل این گوشی خاص مستلزم نوشتن برنامه است که در صورت نوشته شدن می تواند مورد سوءاستفاده هکرها قرار گیرد. در واقع تلاش برای شکستن قفل این آیفون خاص، امنتی همه کاربران آیفون را به خطر می اندازد.
بیاییم ساده را به این موضوع نگاه کنیم: فکر کنید شاه کلیدی طراحی شود که تنها مقام های مسئول، فقط و فقط با حکم دادگاه بتوانند از آن استفاده کنند و درِ خانه ی متهم های ویژه را باز کنند. تضمینی نیست که چنین شاه کلیدی بدست متخلفان نیفتد و آنها با استفاده از آن به سراخ خانه تک تک شهروندان نروند و به آن دستبرد نزنند. با این وصف،شما کجای این داستان استاده اید؟ به اف بی آی این حق را می دهید که برای پیشگیری از حملات تروریستی بالقوه به اطلاعات گوشی یک عامل حملات خشنونت بار دسترسی داشته باشد یا به اپل حق می دهید که برای جلوگیری از نفوذ احتمای به گوشی میلیون ها کاربر خود، حاضر به تلاش برای بازکردن قفل گوشی یک متهم خطرناک نشود؟ بیائید نگاهی به چند تن از بزرگان جهان بیفکنیم.
دیدگاه بزرگان حوزه فناوری اطلاعات و جهان سیاست
این دوگانگی تنها میان اپل و اف بی آی یا روزنامه نگاران و حقوقدانان وجود ندارد، حتی در میان قول های دنیای فناوری های جدید، کسانی که به واسطه فعالیت شان، اطلاعات بسیاری از کابران دنیای مجازی را در سرورهای خود انبار کرده اند؛ هم وجود دارد.
بیل گیتس
بنیانگذار مایکروسافت، شرکتی که سستم عامل ویندوز آن حرف اول را در دنیای کامپیوتر های شخصی و لپ تاپ ها می زند، در جبهه اف بی آی قرار دارد. بیل گیست به فایننشال تایمر گفت: «این که دولت به دنبال دسترسی به اطلاعات است، یک پرونده خاص است. آنها نمی خواهند به چیزهای عمومی دسترسی داشته باشند بلکه در یک مورد مشخص درخواست دارند.» وی در مور دلیل امتناع اپل گفت: «اپل همین آلان هم اطلاعات مورد نظر را دارد و فقط نمی خواهد دسترسی اف بی آی را به آن فراهم کند و دادگاه می تواند از آنها بخواهد که این دسترسی را فراهم کند یا خیر؟» او البته اندکی بعد در گفتگو با بلومبرگ گفته هایش را اینگونه اصلاح کرد که «چنین دسترسی در مواردی که دولت به نیابت از شهروندان، مثلاً درپی متوقف کردن عملیات تروریستی است باید با در نظر داشتن اقدامات حفاظتی لازم صورت گیرد.» آقا گیتس تأکید کرد که «دولت البته برای دسترسی به چنان اطاعاتی باید حق قانونی لازم را داشته باشد و چنین حقی مستلزم تصمیم گنگره است.»
مارک زاکر برگ
دیدگاه متقابل با دیدگاه بیل گیست کمی پیشتر از سوی مارک زاکر برگ -بنیانگذار فیس بوک– عنوان شد. او نیز که شرکت تحت رهبریش به اطلاعات صدها میلیون کاربر در کشورهای مختلف دسترسی دارد، گفته است که در این پرونده با اپل احساس همدلی می کند و فسبوک به رمزگذاری داده ها اعتقاد دارد.
مدیرعامل گوگل
گوگل هم در این میان از زبان مدیر عاملش این گونه موضع گیری کرد: «ما از شرکت های خواسته ایم دستگاههای خود را به گونه ای طراحی کند که به کمک پلیس بیاید اما این فرق می کند با موضوع درخواست از شرکت ها برای فعال کردن هک دستگاهها و اطلاعات کابرانشان، موضوعی که پیامدهای وخیمی خواهد داشت.»
ادوارد اسنودن
کارمند پیشین اطلاعاتی آمریکا و افشاگر بخشی از اطلاعات آژانس امنیت ملی آمریکا؛ ادوارد استنودن چهره ای که در سالهای اخیر افشاگری او در مورد دست اندازی به حریم خصوصی شهروندان خبرساز شده بود و به روسیه گریخته‌است، برجسته سازی این پرونده را فریب کارانه خواند؛ چرا که او فکر می کند ممکن نیست اف بی آی نتواند بدون کمک اپل قفل این آیون خبرساز را بشکند. او عقیده دارد که جدال میان اپل و اف‌بی‌آی را «جنگ زرگری بی‌معنی» است زیرا اف‌بی‌آی به همکاری اپل نیازی ندارد و هدف از «فشار» اخیر، تأمین هدف‌های طولانی مدت دیگر است.
کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد
اپل در مقابل درخواست پلیس فدرال آمریکا برای رمزگشایی از آیفون، البته حمایت نهادهای دیگری را از آن خود کرده است؛ از جمله کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد که تأکید کرده است مقاومت اپل در برابر خواست پلیس فدرال آمریکا مستحق حمایت کامل همگانی است.
باراک اوباما
باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا که دادگستری او در زمان شدت گرفن دعوی مزبور در پی راهی برای متقاعد کردن اپل به همکاری بوده است، گفته بود: «در مورد این پرونده خاص، نمی خواهد اعلام نظر کند.» با این حال او گفت که «اگر به لحاظ فنی امکان پذیر باشد، دستگاهی غیرقابل رسوخ بسازیم، دستگاهی که به گوه ای رمزگذاری شود که هیچ کلید یا بازیچه ای به آن راه نباید، آن وقت چطور باید کسانی را که سرگرم پورنوگرافی کودکان هستند متوقف کرد یا دسیسه های تروریستی را بر ملاء و حل کرد. فارغ از پرونده مربوط به اپل و پلیس فدرال، باید در زمینه کاهش خطرات مرتبط تصمیم سازی کنیم.»
دعوی حقوقی علیه اف بی آی اپل و مستندات حقوقی دادگاه
پلیس فدرال آمریکا اف‌بی‌آی پیش تر احتمال متوسل شدن به حکم قضایی را برای وادار کردن اپل به همکاری مطرح کرده بود و سرانجام مقاومت اپل سبب شد تا این مرجع علیه شرکت 
اپل در دادگاه فدرال این کشور طرح دعوا کند مسئولان نهادهای اطلاعاتی و امنیتی آمریکا در این درخواست خود، از حمایت‌های برخی از سناتورها و اعضای کنگره نیز برخوردار بودند. رؤسای سازمان‌های امنیتی آمریکا در نشست‌های کنگره هم در خصوص لزوم همکاری اپل استدلالاتی را مطرح کردند. به هر جهت در نتیجه درخواست فوق، یک قاضی فدرال آمریکا به اپل حکم کرد که قفل آیفون متعلق به رضوان فاروق عامل حملات سن برناردینو در کالیفرنیا را بکشد، و مستند حکم وی قانونی است که در سال های پایانی قرن هیجدم تصویب شد.
در واقع تا اینجا دولت یا دستگاه قضایی آمریکا برای در اختیار داشتن اطلاعاتی در مورد کابران تلفن های همراه، به قانونی می توانستند تکیه کنند که در سال 99 زیر عنوان ارتباطات بی سیم و ایمینی عمومی تصویب شد و عرضه کنندگان تلفن های همراه را ملزم کرد که استفاده کنندگان خدمات خود را همواره جانمایی کند.
نظر یکی از حقوقدانان آمریکا
آدم وند استاد دانشکده حقوق در رابطه با مستند حکم دادگاه فدرال گفت: «چنین قانونی، امکان دسترسی همه آنچه در تلفن های همراه وجود دارد را به مراجع قانونی نمی دهد، از این رو قاضی دادگاهی که به خواست اف بی آی حکم کرد تا اپل قفل آیفون رضون فاروق را بازکند، به قانون مصوب 1789 اسنتاد کرد. البته در زمان تصویب آن قانون، آیفون یا تلفن های هوشمند که هیچ، حتی تلفن و کامپیوتر هم وجود نداشت که مورد اشاره قانون قرار گیرد و قانون مورد نظر به یک نکته اشاره می کند که داگاه عالی و یا هر دادگاهی که براساس نظر کنگره تشکیل شود، می تواند احکامی صادر کند که برای کمک به پیگری های قضایی آنها لازم یا مقضتی است و البته با کارکردها و ترتیبات عمومی مصرح در قانون، در تضاد نیست.»
آقای وند همچنین به یک تصمیم دادگاه عالی در سال 2014 اشاره می کند که در آن اعلام شده که تلفن های همراه امروزی ابزارهای ویژه ای هستند. هر تلفن همراهی حاوی اطلاعات زیادی است که آن را به دفترچه روزانه فرد تبدیل می کند و به حفاظت بیشتری به نسبت آنچه بیشتر در مودر تلفن های همراه بود، نیاز دارد.
در زمانی که جهان در انتظار شروع آغاز دادرسی دعوای اف بی آی علیه شرکت اپل و به داوری نظام قضایی آمریکا در چالش با فناوری نوین بود، ناگهان در هفته پایانی ماه مارس گذشته وزارت دادگستری آمریکا در بیانیه ای اعلام کرد «بدون نیاز به همکاری شرکت اپل موفق به شکستن قفل آیفون رضون فاروق شده و به آن دسترسی یافت و دیگر به کمک اپل نیاز ندارد. جیمز کومی-رئیس اف بی آی؛ پلیس فدرال آمریکا- هم هزینه شکستن قفل آیفون سن برناردینو را بیش از یک میلیون دلار اعلام کرد. به نظر می رسد دولت آمریکا جزییات شیوه ای که برای باز کردن آیفون استفاده شده است را در زمره اطلاعات طبقه بندی شده قرار داده است. پلیس فدرال آمریکا تحقیقات بر روی محتوای به دست آمده از آیفون فاروق را آغاز کرده، اما هنوز گزارشی از روند این تحقیقات ارایه نشده است و اظهارنظری در خصوص این که آیا این اطلاعات هک شده از تلفن همراه به تحقیقات مربوط به حمله تروریستی کمکی کرده یا خیر، به عمل نیاورده است.
موفقیت پلیس آمریکا در شکستن قفل آیفون ضمن برانگیختن نگرانی در رابطه با امنیت محصولات اپل و محافظت از اطلاعات شخصی مشتریان، زمینه را برای یک مجادله حقوقی جدید بر سر شیوه ای که پلیس استفاده کرده تا قفل آیفون را بشکند ایجاد کرده است. کارشناسان حقوقی معتقدند هنوز مشخص نیست که پلیس آمریکا می تواند از این شیوه برای شکستن قفل آیفون های دیگر استفاده کند و چنین امری پیچیدگی های حقوقی بسیاری را ایجاد خواهد کرد.
گمانی زنی ها در مورد دسترسی اف بی آی به قفل آیفون
در خصوص این که پلیس فدرال آمریکا به چه طریقی به قفل آیفون دسترسی یافت، آیا خود نرم افزار لازم آن را تولید کرده یا از یکی از شرکت های امنیتی کمک گرفته و … گمانه زنی هایی در جهان صورت گرفت که به چند مورد از مهمترین آنها که قابل بررسی و تعمق است، می پردازیم:
اول-همکاري شرکت اسرائيلي سلبريت:
برخي گفته اند که يک شرکت نرم‌افزار امنيتي اسرائيلي ظاهراً درگيري اخير ميان اف‌بي‌آي آمريکا با کمپاني اپل بر سر شکستن قفل تلفن يکي از تروریست هاي حمله سن برناردينو را حل کرده‌است. نيويورک تايمز نوشته بود، «يک عامل خارجي» راهکاري را براي شکستن قفل آيفون به اف‌بي‌آي ارائه کرد، اما اين روزنامه به شرکت اسرائيلي اشاره‌اي نکرده بود. در مقابل منبعي اعلام داشت که «بي‌نيازي» اف‌بي‌آي به اپل، بخاطر کمکي است که شرکت اسرائيلي «سلبريت»(2) به آمريکا ارائه کرده‌است. «سلبريت» نرم‌افزاري براي شکستن قفل آيفون طراحي کرده که پاسخ‌هاي لازم را ارائه و ظاهراً اف‌بي‌آي را راضي کرده‌است. اين تصور وجود دارد که اسرائيلي‌ها از عوامل اصلي ابداع نرم‌افزاري و رايانه‌اي بويژه براي امور امنيتي و تعقيب و تحت نظر قرار دادن افراد باشند. اپل به گزارش‌های مربوط به همکاری شرکت نرم‌افزار اسرائیلی با اف‌بی‌آی واکنشی نشان نداده‌است
دوم-همکاری شرکت مکافی(3) با اف بی آی:
گفته ها حکایت از آن دارد که منبعی به غیر از شرکت اپل در تماس با اف بی آی، راه حل نفوذ به آیفون را در اختیار قرار داده است. گرچه نام این منبع خاص فاش نشده است و هنوز هم اف بی آی مطمئن نیست که روش پیشنهادی کارآمد بوده باشد اما در هفته های گذشته پایه گذار برنامه ضد ویروس مکافی به دولت آمریکا پیشنهاد داده بود، بدون دخالت اپل قفل آیفون مورد بحث را در سه هفته بشکند!
سوم-توافق پنهانی اپل با اف بی آی:
این که در مراحل آغازین طرح دعوی حقوقی علیه اپل، زمزمه هایی به گوش می رسید که اپل و اف بی آی بر سر این موضوع به توافق پنهانی رسیدند! شابد این گمانه زنی ها به واقعیت تبدیل شده باشد. توافقی که از یک طرف اپل علیرغم تضاد سیاسی با پلیس فدرال آمریکا، حد اعلی مسئولیت و پایبندی به رعایت حفظ حریم خصوصی کاربران خود و از طرف دیگر اف بی آی قدرت خود در زمینه فناوری اطلاعات را به رخ جهانیان کشاندند و آن را به نمایش گذاشتند تا هر دو از یک بحران حقوقی که می رفت جنجالی ترین پرونده حقوقی قرن در حوزه آی تی لقب گیرد، برد برد خارج شدند، نه اپل حریم خصوصی کاران خود را نقض کرد و نه دعوی حقوقی تاریخی پلیس علیه اپل در انتظار رسیدگی قضایی تاریخی ماند. همچنین به رخ کشیدن آزادی فعالیت شرکت های تجاری در آمریکا علیرغم گره خوردن با مسئله امنیت ملی آمریکا و استقلال تجارت از سیاست، از آثار این توافق می باشد!
چهارم: جنجال سیاسی:
ادوارد اسنودن کارمند پيشين اطلاعاتي آمريکا و افشاگر بخشي از اطلاعات آژانس امنيت ملي آمريکا که به روسيه گريخته‌است، گفت، پليس فدرال خود قادر به شکستن اين قفل بوده و اين کار را نموده اما برجسته سازي از جهت بهره برداري هاي سياسي صورت گرفته است و جدال ميان اپل و اف‌بي‌آي يک جنگ زرگري «بي‌معني» است و در نيتجه اف‌بي‌آي به همکاري اپل نيازي ندارد و هدف از «فشار» اخير به اپل، تأمين هدف‌هاي طولاني مدت ديگر است.
به نظر شما کدامیک از این گمانه زنی ها می تواند درست باشد؟
زیرنویس:
(1) FBI سرجمع عبارت Federal Bureau of Investigation نام «پليس فدرال آمريكا» یا «اطلاعات فدرال آمريکا» همان سازمان جاسوسي آمريکا که زير مجموعه وزارت دادگستري است. به همین جهت است که در برخی اخبار منتشره پیرامون دعوای حقوقی این مرکز علیه اپل، مرجع درخواست کننده کمک از شرکت اپل را اف بی آی و در برخی اخبارف وزرات دادگستری عنوان نمودند.
(2) وبسايت واي.نت نوشته‌است، «سلبريت» که در شهر «پتح تيکوا» در نزديکي تل‌آويو فعاليت مي‌کند و يوسي کارميل مدير آن است، در سال‌هاي اخير با نهادهاي اطلاعاتي برخي از کشورها، براي شناسايي فعاليت‌هاي اطلاعاتي و يا تحرکات بزهکارانه همکاري کرده‌است.اين شرکت از شرکت‌هاي نوپاي اسرائيلي است که از سوي شرکت ژاپني سان خريداري شده بود.
(3) نام شرکت روسی سازنده آنتی ویروس معروف McAfee VirusScan Enterprise
منبع: قضاوت آنلاین
