از هر 10 نوجوان 13 تا 15 ساله در جهان، یک نفر سیگار می کشد. حتی در برخی از کشورها این رقم بیشتر نیز است. دانشمندان می گویند، اگر نوجوان ها در این سن سیگار کشیدن را به مدت طولانی ادامه دهند، از عمرشان بطور متوسط 10 سال کم می شود.
به علت خاصیت اعتیاد آور بودن ماده “نیکوتین” موجود در سیگار، ترک آن کار سختی است. به همین دلیل، تلاش های زیادی در سراسر جهان برای روی نیاوردن نوجوانان به سیگار کشیدن، صورت گرفته است. پیشتر یکی از قوانین جدید مرتبط با این تلاش با عنوان قانون یکسان سازی جعبه های سیگار در بریتانیا را در سایت قرار دادیم که اگر تاکنون آن را مطالعه ننمودید، بهتر در اینجا مطالعه نماید.
قانون دیگری که در برخی از کشورها مثل بریتانیا، استرالیا و کانادا در حال اجراء است ولی در آمریکا در مرحله آزمایش محققان آن قرار دارد و به عنوان یک راه حل، به پیروی از ضرب المثل معروف «از دل برود هر آنچه از دیده برفت» متکی می باشد، این است که، پاکت های سیگار در فروشگاهها، جایی قرار گیرد که دیده نشوند.
براساس پژوهش تازه در آمریکا که توسط دکتر بیل شیدل و تیم او انجام شد، نتیجه‌ی آن، مؤید اجرای مثبت قانون اخیرالذکر در آمریکا است. برابر این تحقیق، یک سوپر مارکت در ابعاد واقعی ایجاد شد و نوجوانان بین سنین 11 تا 17 ساله را برای آزمایش به آنجا فرستادند. در این مکان پاکت سیگار در سه موقعیت زیر قرار داده شد:
اول- پاکت ها در فروشگاه به صورت عادی در پشت فروشنده که کاملاً قایل دیدن بود.
دوم- پاکت ها در فروشگاه اما در جاهای دیگرِ فروشگاه که هنوز کاملاً قابل دیده بود.
سوم- پاکت ها هرچند پشت فروشنده بود ولی جلوی آنها دیواری بود تا دیده نشود و تنها روی دیوار نوشته شده بود: “در این فروشگاه سیگار عرضه می شود“.
نوجوانان شرکت کننده در این تحقیق به صورت تصادفی در هر یک از سه موقعیت پاکت های سیگار برای خرید آن قرار داده شدند. در پایان آزمایش آنها گفتند؛ وقتی پاکت های سیگار پشت سر فروشنده ها بودند ولی دیواری جلوی آنها بود و دیده نمی شد، احتمال این که آنها تمایل به سیگار کشیدن پیدا کنند، بطرز قابل توجه ای کمتر از دو حالت دیگر بود. دکتر سیدل نتیجه گیری کرد که کاملاً واضح است که پنهان کردن پاکت سیگار و در معرض دید نبودن آنها در فروشگاه، در سیگار نکشیدن نوجوانان در آینده اثر دارد.
پروفسور راب وست، استاد روانشناسی سلامت دلایل این امر چنین عنوان نمود: «فکر می کنم مسئله – چه برای جوان ها و چه برای افراد مسن تر – عادی به نظر آمدن سیگار کشیدن است و این که چقدر پاکت های سیگار را در معرض دید قرار دهند. هر چه این پاکت های سیگار مخفی تر و پنهان تر باشد تهیه آن کار سخت تری به نظر می آید زیرا فرد احساس می کند باید برود فروشگاه، به فروشنده بگوید دربِ محفظه نگهداری سیگارها را بازکند و تا وی ببیند که چه برندهایی از سیگار موجود است و آنگاه یکی را انتخاب کند. این کار، عادت به خرید و مصرف محصولات دخانی مثل سیگار کشیدن را سخت می کند.»
گرچه برخی عقیده دارند که پنهان کردند و در معرض دید قرار ندادن پاکت های سیگار ممکن است افراد را به سیگار کشیدن حریص تر کند اما به نظر می آید که این کار، واقعاً افراد را به سیگار نکشیدن یا کمتر کشیدن ترغیب می کند.
همچنانکه دکتر شیدل امیدوار است که نتایج تحقیقات وی، دیگر کشورها را ترغیب به وضع قوانین مشابه کند، به نظر می رسد با توجه به دو قانون ذکر شده، زمان آن است که در کشور ما نیز برای مبارزه با کاهش تمایل نوجوانان به سیگار کشیدن، این قوانین نوین در قالب طرح یا لایه در مجلس مطرح و به قانون تبدیل شود.
