در پرونده‌ی تحت رسیدگی، رئیس یکی از اتحادیه های صنفی تهران علیه خانم حسابدار شرکت خود شکایتی مبنی بر جعل و استفاده از سند مجعول طرح نمود و بیان داشت که وی با وصف ناتوانی در بارداری توانست با ارائه مدارک فرزند دارشدن از مرخصی زایمان و مزایای آن استفاده کند. برای تعیین این که آیا مقررات مرخصی زایمان شامل مادر فرزند حاصل از رحم اجاره هم می شود یا خیر، استعلام زیر را از اداره حقوقی نمودم که پاسخگو آن تعیین کننده وضعیت اتهامی متهم بود.
شماره پرونده: 2003-1/9-94
سئوال:
خانمی به جهت سقط جنین های مکرر، ناگزیر از طریق عمل جراحی IVF، تخمک او با اسپرم همسرش در خارج از رحم وی با شیوه تلقیح مصنوعی ترکیب و پس از سه روز داخل رحم اجاره خانم دیگر کشت نمود. از شش جنین حاصل، پنج تا آن از بین رفته و تنها یکی از آنها در رحم اجاره ای باقی ماند تا این که به مرحله زایمان رسید. پس از زایمان نوزاد تحویل خانم مزبور و همسرش به عنوان والدین وی گردید.
خانم فوق، پس از اتمام مرخصی زایمان، با استفاده از مدارک تولد فرزند، گواهی شیرخواربودن نوزاد و گواهی از کارفرمای وقت خود مبنی بر عدم دریافت حقوق در دوران مرخصی زایمان و ارائه آنها به سازمان تأمین اجتماعی، موفق به دریافت مبلغی بابت غرامت ایام بارداری از این سازمان می شود. بنابه مراتب:
1- آیا با توجه به ماده واحده قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعت و خانواده مصوب 20/3/1392 مجلس شورای اسلامی و تصویب نامه در خصوص مدت مرخصی زایمان (یک و دو قلو) زنان شاغل در بخش های دولتی و غیردولتی و دو هفته مرخصی اجباری (تشویقی) همسران مصوب 16/4/1392 هیأت وزیران، مصوبات ذکر شده شامل مادران صاحب فرزندان متولد شده از رجم اجاره ای می شود؟
2- آیا با توجه به قسمت اخیر تبصره 2 قانون مزبور که مقرر می دارد: «…این قانون به مادرانی که سن فرزند آنان به نه ماهگی نرسیده است، تسری می‌یابد و مادر می‌تواند تا سن نه ماهگی نوزاد از مرخصی زایمان استفاده کند.» و بند 2 تصویب نامه پیش گفته که بیان می دارد: « مفاد این تصویب نامه به مادرانی که سن فرزند آنان به نه ماهگی نرسیده است تسری می یابد و مدت مرخصی آنان تا نه ماهگی نوزاد افزایش می یابد.» شامل مادری که نوزاد متولد شده از رحم اجاره ای دارد و مبادرت به شیردهی وی می کند، می شود؟
نظریه مشورتی شماره 311/95/7 – 19/2/1395 اداره کل حقوقی قوه قضائیه
نظریه اکثریت: 1 و 2- با توجه به اطلاق کلمه “مادر” در قانون تنظیم خانواده و جمعیت مصوب 1372 با اصلاحات و الحاقات بعدی و ماده واحده قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده مصوب 1392 و همچنین پیش بینی سن فرزند تا نه ماهگی که همگی دلالت بر جواز استفاده از ایامی تحت عنوان مرخصی زایمان تا نه ماهگی برای مادران است، بنابراین قانونگذار بدون در نظر گرفتن نوع تولد فرزند، این حق را برای مادران و فرزندان کمتر از نه ماه به رسمیت شناخته است لذا مادرانی هم که از طریق شکم اجاره ای صاحب فرزند می شوند، مشمول برخورداری از امتیازات پش بینی شده در قوانین صدرالاشعار خواهند بود.
نظریه اقلبت: عنوان مادر به مورد صادق است، ولی حقوق مربوط به زایمان از قبیل مرخصی زایمان و حمل به او بار نمی شود. /الف
منبع: قضاوت آنلاین به نقل از بانک اطلاعات حقوقی شخصی
