قوانین زیادی در کشورها دنیا وجود دارد. مثلاً در برخی از کشورها انداختن آدمس در خیابان جریمه دارد یا ریختن آشغال در جاهای مختلف. سئوال در این است که برای فضا و فضانوردان باید چه قوانینی وجود دارد که باید رعایت کنند؟
از یوری گاگارین-اولین انسان در فضا، تا آن گام مهم نیل الدن آرمسترانگ، تا تیم پیک بریتانیایی بشر عطش خود برای اکتشاف فضا را همواره نشان داده است اما همزمان با حرکت انسان به سوی ستارگان دولت ها باید قوانینی برای فضا وضع می کردند.
در زمان جنگ سرد و زمانی که دو قدرت آن زمان نگران بودند که دیگری فضا را مستعمره خود کند و در کره ماه سلاح اتمی مستقر کند، قانون 1967 درباره فضا امضاء شد. این قانون بستر قوانین بعدی مربوط به فضا شد.به موجب این قانون همه کشورهای امضاء کننده از استقرار سلاح اتمی در جو، سیارات و اجرام فضایی منع شدند. این قانون همچنین دولت ها را از ادعای مالکیت بر فضا و منابع آن منع کرد و بشریت را مالک آن ها دانست.
حال به لطف علاقه میلیادرها وسوسه منابع دست نخورده و نفس هیجان وجود در ورای حیات زمین، جوانب تجاری فضا، به شکل بی سابقه ای مدنظر قرار گرفته است.
قانون کنونی حاکم بر فعالیت انسان در فضا ریشه در قوانین دهه ی پنجاه و شصت میلادی دارد اما به خاطر توسعه عظیم فعالیت های اکتشافی در فضا در دهه های اخیر، خیلی ها از نیاز به قوانین بین المللی تازه ی الزام آور حرف می زنند.
اول این که ما نمی توانیم فضا را میدان ادعاها و درگیری ها نماییم. توافق بین المللی بهترین راه انجام فعالیت های فضایی به شکل منظم است اما دوم و مهمتر از هر چیز، مسئله حفاظت است؛ این که یک محیط بکر آلوده نشود.
فضا در حال شلوغ شدن است و بیش از پانصد هزار قطعه آت و آشغال مثل قطعات موشک و ماهواره های قدیم با سرعت بیست و هشت هزار کیلومتر در ساعت دور زمین می چرند.
قریب به دو ماه پیش رئیس جمهور آمریکا قانون فضا را امضاءکرد. این قانون به شهروندان آمریکایی اجازه اکتشاف معدنی در فضا را می دهد. امری که مخالف قانون بین المللی منع مالکیت در فضا است.
دیوید آیرون بنیانگذار شرکت فضایی می گوید: «فکر کنم که این منطقی است که مردم باید بتوانند از سرمایه گذاری خودشان سود مالی ببرند اما باید نوعی مجوز باشد، حتی در غرب وحشی هم که مردم ادعای مالکیت حایی را می کردند نوعی سیستم جواز وجود داشت ولی در مورد فضا هنوز چنین سیستمی وجود ندارد.»
فضانوردان در فضا با وکیلی برای کارهایشان مشورت نمی کنند اما با ادامه کار بشر در جهانِ بیرون، قوانین ناظر به رفتار بشر در آنجا بیشتر زیر ذره بین قرار می گیرد.
به یمن پیشرفت فناوری و گسترش فعالیت های فضایی، در چند سال آینده شاهاد مسافرت های افراد عادی کرده زمین به فضا خواهیم بود. این امر ضروری می نمایاند که زمان آن رسیده تا دولتمردان کشورهای جهان با گردهمایی جهانی نسبت به تدوین قوانین جامع جهانی مالکیت بر فضا و نحوه تصرف هر کشور در آن تصمیماتی جدی اتخاذ نمایند.
