شرط نفوذ عدم عزل وکیل در ضمن عقد خارج لازم

توضیح: در پرونده موضوع آرای حاضر، زوج با حضور در دفتر اسناد رسمی شماره 293 تهران و با تنظیم سند وکالت نامه، به زوجه وکالت در طلاق می دهد و ضمن آن قید می شود که «زوج حق عزل خود را ضمن عقد خارج لازم از خود ساقط نمود»، بدون این که هیچ عقد لازمی در خارج از عقد وکالت، میان زوج و زوجه یا با شخص دیگری منعقد و شرط عدم عزل در آن قید شود.

زوج متعاقباً طی اظهارنامه به وکیل مراتب عزل وی را اعلام و سپس اقدام به طرح دعوای تنفیذ عزل از دادگاه حقوقی خانواده را می نماید.

دادگاه بدوی دعوی را به جهت اسقاط شرط حق عزل ضمن عقد خارج لازم رد می نماید اما دادگاه تجدیدنظر با این استدلال که به حکم ماده 679 قانون مدنی شرط عدم عزل وکیل زمانی اثر دارد که ضمن عقد لازمی در خارج از وکالت که الزاماً باید منعقد شده باشد، به عمل آید والا به حکم صدر این ماده، حق عزل وکیل باقی خواهدبود، دعوای را وارد دانست و حکم به تنفیذ عزل را صادر می نماید.

نظر فوق نوعی تفسیر قسمت دوم ماده 679 قانون مدنی است که دیدگاه مخالف نیز دارد. برای ملاحظه آن پست «زمان اثبات عقد خارج لازم در وکالت بلاعزل» را مطالعه نمایید.

در این که ماهیت شرط عدم عزل وکیل از نوع شرط فعل است یا شرط نتیجه می توانید در تاپیک «نقض شرط عدم عزل وکیل ضمن عقد خارج لازم» در انجمن مشاوره حقوقی قضاوت آنلاین مطالعه نمایید.

حق عزل وکیل در صورتی ساقط می شود که عقد لازمی مستقل از عقد وکالت منعقد شود

چکیده: اگر عقد لازمی واقع شده و شرط وکالت ضمن آن محقق شده باشد، وکالت بلاعزل است. بنابراین به صرف لفظ  «عقد خارج لازم» وکالت بلاعزل نمی‌گردد.

شماره دادنامه: 302
تاریخ دادنامه: 1393/4/11
مرجع صدور: شعبه 233 دادگاه خانواده تهران

رأی دادگاه بدوی

در خصوص دعوی س.ج. با وکالت م.م. و م.ن. متفقاً و منفرداً بهطرفیت س.ح. و سردفتر اسناد رسمی شماره … تهران به خواسته تنفیذ عزل وکالتنامه شماره 53913 مورخه 22/4/91 تنظیمی در دفترخانه شماره 293 تهران به انضمام خسارت دادرسی و حق‌الوکاله وکیل

 با توجه به محتویات پرونده و اظهارات وکیل خواهان به شرح مندرج در صورت‌جلسه مورخه 25/3/92 و لوایح تقدیمی به شماره 580 – 25/3/93 مبنی بر اینکه

 وکالت عقد جایز بوده و موکل می‌تواند وکیل را عزل کند و تنها توسط یک طرف امضاء شده است و در ضمن عقد خارج لازم نبوده است و وکالت حکم است، حق نیست که حق عزل را سلب نماید.

دادگاه با ملاحظه مفاد وکالتنامه تنظیمی و تقاضا کتبی طرفین نسبت به تنظیم وکالت به تاریخ 22/4/92 که صراحتاً وکالت حق طلاق به‌ صورت بلاعزل می‌باشد و در ضمن وکالت نیز حق عزل وکیل سلب گردیده و عقد با رضای طرفین واقع شده و طرفین در هنگام عقد تمام شرایط اساسی صحت عقد مقرر در ماده 190 قانون مدنی نیز و صرفاً ارسال اظهارنامه مبنی بر عزل را نمی‌توان دلیل بر عزل وکیل قلمداد نمود و چون اصل موضوع منتفی است و (به نظر حق عزل از موکل سلب گردیده است) و دیگر قرائن و امارات موجود در پرونده، دعوی خواهان را وارد ندانسته و به استناد مواد 219. 223 و ماده 10 قانون مدنی حکم به رد دعوی خواهان صادر و اعلام می‌نماید رأی صادره حضوری بوده و ظرف 20 روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر در محاکم تجدیدنظر استان تهران می‌باشد.

 دادرس شعبه 233 دادگاه عمومی خانواده تهران

رأی دادگاه تجدیدنظر

شماره دادنامه: 9309970223001385
تاریخ صدور: 1393/08/27
مرجع صدور: شعبه 30 دادگاه تجدیدنظر استان تهران

تجدیدنظرخواهی آقای س.ج. با وکالت سرکار خانم م.م. به طرفیت 1- خانم س.ح. با وکالت آقای م.الف. 2- سردفتر اسناد رسمی شماره … تهران، نسبت به دادنامه شماره 302 مورخ 11/4/93 صادره از شعبه 233 دادگاه خانواده تهران وارد و موجه است و دادنامه مزبور که به‌موجب آن حکم به رد دعوی تجدیدنظرخواه به خواسته تنفیذ عزل وکیل موضوع وکالتنامه شماره 53913 –22/4/93 دفتر خانه مذکور صادر شده مغایر با قانون و دلایل موجود در پرونده و خلاف موازین شرعی است زیرا

برابر ماده 679 قانون مدنی موکل می‌تواند هر وقت بخواهد وکیل خود را عزل کند مگر اینکه وکالت وکیل و یا عدم عزل در ضمن عقد لازمی شرط شده باشد در حالی که وکالت وکیل موضوع وکالتنامه فوق‌الذکر در ضمن عقد لازم شرط نشده و عدم عزل وکیل نیز در ضمن عقد لازم شرط نشده است و عبارت: «…. و موکل ضمن عقد خارج لازم حق عزل وکیل را از خود سلب و ساقط نمود.» مندرج در ذیل وکالتنامه مزبور نیز برخلاف واقع درج گردیده و با واقع انطباق ندارد زیرا حسب اقرار صریح سردفتر مربوطه و طرفین در جلسه مورخ 26/8/93 این دادگاه، هیچ عقد خارج لازمی بین وکیل و موکل در دفتر خانه و در حضور سردفتر واقع نشده است و حسب اقرار وکیل تجدیدنظرخوانده ردیف اول، در خارج از دفتر خانه و قبل از تنظیم سند وکالت نیز بین آنان عقد لازمی منعقد نشده است و تجدیدنظرخواه نیز منکر وقوع هر گونه عقد لازم بین خود و همسرش می‌باشد.

آنچه که بنا به ادعای تجدیدنظرخوانده ردیف اول (زوجه) در خارج از دفتر صورت گرفته، توافق طرفین و تعهد زوج به تنظیم سند وکالت و اعطاء وکالت بلاعزل بوده و عقدی از عقود لازم بین طرفین منعقد نشده است تا ضمن آن عدم عزل وکیل شرط شده باشد.

بنابراین با استناد به ماده 358 قانون آیین دادرسی مدنی دادنامه تجدیدنظر خواسته نقض می‌گردد و با استناد به ماده 679 قانون مدنی و ماده 202 قانون آیین دادرسی مدنی، ز این رأی قطعی است.

 رئیس و مستشار شعبه 30 دادگاه تجدیدنظر استان تهران

منبع: سامانه ملی آرای قضایی